Unforgiven

Regisseur

Op dit moment weet u wellicht in welke mate UNFORGIVEN zijn negen Oscarnominaties (o.a. voor beste film, beste regie, beste mannelijke hoofd- en bijrol en voor beste origineel scenario) heeft weten te verzilveren. Wat de uitslag ook zijn moge, vast staat dat UNFORGIVEN Clint Eastwoods meest gewaardeerde werk is.

Hoewel Eastwood vooral bekend is als acteur (hij speelde in meer dan vijftig films) is hij als regisseur bepaald geen debutant. Met UNFORGIVEN leverde hij zijn zestiende prent af.  In 1971 regisseerde hij zijn eerste film PLAY MISTY FOR ME en hij maakte sindsdien o.a. THE OUTLAW JOSEY WALES, PALE RIDER, BIRD en WHITE HUNTER, BLACK HEART. Bepaald eigenzinnige films, die hij vaak wist te realiseren gebruikmakend van de sterstatus, die hij als acteur verworven had. Sinds 1968 beschikt Eastwood over zijn eigen produktiemaatschappij Malpaso, dat volledig onafhankelijk van Hollywood opereert.

Inmiddels is UNFORGIVEN zijn vijfde western. Ook nu vertolkt Eastwood zelf de hoofdrol. Dit keer is hij de solitaire ex-huurmoordenaar William Munny, die door zijn inmiddels overleden vrouw tot inkeer is gebracht. Om de toekomst van zijn kinderen veilig te stellen, laat hij zich echter door een jonge blaaskaak (Jaimz Woolvett) overhalen tot een laatste missie. Hij moet twee cowboys wreken, die een prostituée aangerand en zwaar verminkt hebben, in het plaatsje Big Whiskey. Daar liet de plaatselijke sheriff Little Bill Daggett — een rol van Gene Hackman — hen met een betrekkelijk lichte straf ontkomen.

Bespreking

In de klassieke western zijn de personages doorgaans weinig genuanceerd en staan goed en kwaad meestal lijnrecht tegenover elkaar. Bij Eastwood zijn de helden daarentegen complexe personages die tegelijkertijd goed én slecht zijn. Ze vertonen laaghartige trekken maar ze zijn niet echt antipathiek. Zo weet sheriff Gene Hackmann bijvoorbeeld aanvankelijk de sympathie van de kijker op te wekken door de wijze waarop hij de wet probeert te handhaven. Desalniettemin gaat hij zich te buiten aan een aantal wreedheden zoals de moord op de zwarte kompaan van Munny (Morgan Freernan) terwijl zijn assistenten toekijken.

Voordien had Little Bill al op een niet mis te verstane wijze afgerekend met English Bob (een korte, maar onvergetelijke verschijning van Richard Harris). Deze laatste scene doet sterk denken aan de gebeurtnissen in de Rodney Ring-zaak, vorig jaar in Los Angeles.

Waar Eastwood in UNFORGIVEN verder gaat dan in zijn eerdere westerns, en daardoor de film boven het genre doet uitstijgen, is de wijze waarop hij de versleten cowhoy-clichés totaal demystificeert. Zo weet de gewezen huurmoordenaar Munny in eerste instantie geen enkel doel meer te raken en kan hij nog nauwelijks een paard bestijgen. Dat is even wennen voor mensen die denken dat Eastwood op de edele viervoeter geboren is. De jonge revolverheld The Scofield Kid blijkt op zijn beurt een bijziende bluffer te zijn, die op geen enkele manier aan zijn zelf gecreëerd imago weet te beantwoorden. Waar in de traditionele western de slachtoffers bij bosjes vallen en moorden een tweede natuur lijkt, wordt doden in UNFORGIVEN teruggebracht tot menselijke proporties. “It’ s a hell of thing, killing a man.’ , mompelt Eastwood op het einde van de film, zoals alleen hij dat kan. We geloven hem.

Wat de film groots maakt is de weergaloze wijze waarop de thematiek en de personages op het doek worden geschilderd. Zoals Dirk Dufour in F&Tv schrijft: “UNFORGIVEN is een bloedmooie. klassieke vertelling. Eastwoods wereld ervaar je bijna lijfelijk, omdat hij filmt en belicht met zijn zintuigen, met gevoel voor de materie der dingen. De film doorkruist de seizoenen en verzuipt uiteindelijk in stortregen en een helse nacht. En toch, dankzij Eastwoods ‘mythisch realisme’, lijkt alles; indrukwekkend en groots, hijzelf nog het meest.”

Op de generiek dankt Clint Eastwood zijn grote leerrneesters Sergio Leone en Don Siegel. UNFORGIVEN op één lijn stellen met een onvergetelijke klassieker als ONCE UFON A TIME IN THE WEST is misschien te veel lof. Maar Leone zal van boven op zijn leerling hebben neergekeken; en hij zag dat het goed was.

Peter Ceulemans, medewerker KFL—Antwerpen