Under the Hawthorne Tree (Shan zha shu zhi lian)

Het is precies vijf jaar geleden dat er een film van Zhang Yimou in de zalen kwam, een van de toonaangevende regisseurs van de zogenaamde Vijfde Generatie die debuteerde na de Culturele Revolutie. Wie dacht dat Zhang sinds Curse of the Golden Flower op zijn luie krent gezeten heeft, vergist zich. Drie jaar geleden draaide hij met A Woman, A Gun and a Noodle Chop een geslaagde Chinese remake van Blood Simple van de Coens, eerder dit jaar was The Flowers of War (met Christian Bale) genomineerd voor een Golden Globe. Tussen die twee films in draaide hij Under the Hawthorn Tree dat verrassend, maar daarom niet minder terecht een Belgische release krijgt.

Wie Zhang Yimou alleen kent van zijn succesvolle, kleurrijke wu xiafilms uit het vorige decennium (Hero, House of the Flying Daggers) die u ook bij Filmmagie Antwerpen kon bewonderen zal vreemd opkijken van Under the Hawthorn Tree: geen door de lucht klievende zwaarden of sierlijk gechoreografeerde veldslagen, maar een ingetogen melodrama. Op zich niet zo verwonderlijk, want het is het genre waarmee Zhang Yimou een kwarteeuw geleden debuteerde (Het rode korenveld) en waarnaar hij geregeld teruggekeerd is. En zelden heeft dat een even intense film opgeleverd als Under the Hawthorn Tree. De film, die speelt tegen de achtergrond van de Culturele Revolutie, draait rond een adolescente uit een ‘kapitalistische’ familie die ter heropvoeding naar een afgelegen bergdorp gestuurd wordt. Ze wordt er verliefd op de zoon van een hooggeplaatste militair. Het sociale verschil maakt een relatie onmogelijk, maar dat smoort de liefde niet. Zhang Yimou heeft de politieke toon die prominenter aanwezig was in de roman waarop de film gebaseerd is, afgezwakt en focust hoofdzakelijk op de amoureuze trubbels.

Verwacht echter geen gemakzuchtige tearjerker. Zhang Yimou kiest voor een afstandelijke aanpak met een gedempt kleurenpalet (alsof er een grijze sluier over het China van begin jaren 70 lag), een afstandelijke cameravoering en een getemperd ritme. Kortom, Under the Hawthorn Tree is de antipode van Hero. De strategie past als gegoten bij het basisgegeven en wat aanvankelijk een afstandelijke aanpak lijkt, blijkt uiteindelijk – als extra verhaaltwisten de spanningen tussen beide protagonisten nog aanscherpen – een langzame en bijna onmerkbare verleidingspoging van de toeschouwer. Als de film naar de climax drijft, klopt het hart in de keel en wordt het lastig om de ogen droog te houden. Wars van goedkope genretrucs is Under the Hawthorn Tree een subtiel verteld noodlotsdrama dat de historische situering moeiteloos overstijgt.

Christophe Verbiest in De Morgen 3 april 2012

Zie ook FilmMagie nr. 624