|
Rusland - 2003 |
116 minuten - F&Tv 538 | |
| Regie: |
Andreļ Zvjagintsev |
|
| Scenario: | Vladimir Moisenko & Alexandre Novototsky | |
| Met: |
Ivan Dobronravov (Ivan), Vladimir Garin (Andreļ), Konstantin Lavronenko (vader), Natalia Vdovina (moeder) |
|
| Fotografie: | Mikhail Kritsjman | |
| Montage: | Vladimir Mogilevsky | |
| Muziek: | Andreļ Dergachev | |
| Productie: | Dmitri Lesnevsky | |
| Prijzen: | Gouden Leeuw Venetiė 2003 voor de beste film | |
| Links: | www.ocean-films.com/leretour/ | |
Film & Televisie nummer 538: Ga naar de bespreking
Hieronder de bespreking zoals bij de vertoning van FilmMagie-Antwerpen
De
winnaar van de grote prijs in Venetiė afgelopen jaar in september, THE
RETURN is een ontzettend knap debuut van regisseur Andrey Zvyagintsev
(39). Hij hernieuwt meteen de grote traditie van het Russische cinematografische
mysticisme dat in Andrei Tarkovski werd verenigd. Enigmatisch en psychologisch
uitgediept tekent THE RETURN met bijbelse motieven het verhaal van de broers
Vanya (Ivan Dobronravov) en Andrey (Vladimir Garin). De twee adolescenten zijn
door hun moeder (Natalia Vdovina) opgevoed in een klein deprimerend dorp. Hun
vader is sinds de geboorte van Vanya niet meer komen opdagen.
Op een dag echter blijkt hij (Konstantin Lavronenko) teruggekeerd zonder een
woord uitleg. Hij is hard en lijkt niemand nodig te hebben. Misschien is hij een
militair. Zijn onbehouwen, bevelende gedrag laat het alleszins vermoeden. Hij
stelt de jongens al gauw voor om mee te gaan op een visuitstap. De oudste,
Andrey, ziet dat meteen zitten. Hij herinnert zich zijn lang gemiste vader en is
er op uit hem een plezier te doen. Vanya, rebel van nature, kent zijn vader niet
en haat hem daarvoor.
De
visuitstap blijkt echter maar een stromantel voor een andere missie van de
vader. Die heeft misschien misdadige plannen, maar welke kom je nooit te weten.
Terwijl ze door het desolater wordende landschap rijden op weg naar een verlaten
eiland, werken de jongens en hun vader zich door een reeks uitdagingen en
confrontaties. De afstandelijke vader kan niets appreciėren, veroordeelt en
straft. Hij neemt de plaats van god in. Zijn kracht wordt gesymboliseerd in het
mes dat hij altijd bij zich heeft en heeft, naast wellicht fallische
connotaties, onvermijdelijk ook een bijbelse imperatief: een offer brengen, wat
doet denken aan Abraham.
Vanya's ultieme daad van verzet is dan ook het mes van de vader te stelen.
Met die grensoverschrijding ontketent hij echter een tragedie die zich naar een
climax ontwikkelt. (Een andere tragedie vond plaats na de draaiperiode: de
oudste jongen kwam om in een zwemongeval toen hij de springscčne uit de film
imiteerde om vrienden en vriendinnetjes te imponeren).
Visueel
is de film verbluffend. De beelden die het leven of het verstrijken van de
tijd symboliseren zijn niet sentimenteel, maar behoren tot een pulserende,
levende, natuurlijke wereld. De mysterieuze trip brengt de jongens van het ene
water naar het andere. Van een rustig meer bij het dorp waar hun moeder het voor
het zeggen heeft naar een woelige zee die door de vader gedomineerd wordt
(misschien is hij wel een zeeman).
Twee keer moet Vanya op een toren klimmen om zijn moed te bewijzen en twee keer
toont dat hoe ver hij in zijn tocht naar volwassenheid staat.
Zvyagintsev schept een ontroerende spanning tussen zijn archetypische thema's en de wemelende eigenheid van zijn karakters. Het evenwicht tussen sterk naturalisme en dromerige abstractie speelt die thema's en de gedetailleerde personages briljant uit. Zvyagintsev toont bovendien hoe hij een heel sterke cast tot opgemerkte acteerprestaties kan leiden. Er is een groot nieuw talent op komst.
Nico Krols, medewerker FilmMagie-Antwerpen