The Worst Person in the World (Verdens verste menneske)

Een vastberaden ode aan de besluiteloosheid

Zo onzeker als de zoekende Julie over haar relaties is, zo overtuigd zijn wij van onze liefde voor The Worst Person in the World. Met verfrissende oprechtheid en fantasie verheft Joachim Trier het romantische genre naar zeldzame hoogtes. Actrice Renate Reinsve is een godsgeschenk.

Een jonge vrouw slentert doelloos een heuvel af. Het zomerse avondlicht kan de tristesse op haar gezicht niet verhullen. Julie (Renate Reinsve) is net weggevlucht van de boekvoorstelling van haar vriend Aksel (Anders Danielsen Lie), een bekende striptekenaar. In het centrum van Oslo dwarrelt ze binnen op een trouwfeest van vreemden, waar haar blik al snel die van Eivind (Herbert Nordrum) vindt. De twee besnuffelen elkaar en ruiken meteen de elektriciteit in de lucht. Maar omdat ze allebei in een relatie zitten, beloven ze niets te doen wat niet mag. Maar waar ligt de grens? Elkaar bijten, mag dat? Elkaars zweet opsnuiven? Sigarettenrook in elkaars mond blazen? Het is een zinderende, intieme scène die meer seks uitademt dan de gemiddelde vrijpartij, en een van de meest romantische taferelen die we ooit op het grote scherm zagen.
Julie en Eivind nemen uiteindelijk afscheid zonder namen of gegevens uit te wisselen. Julie wil haar vriend trouw blijven, haar leven met hem voort uitbouwen. Denkt ze. Of niet? Zo twijfelt Julie, die stilaan de dertig nadert, wel vaker over wat ze nu écht verlangt van het leven. We leren haar kennen als geneeskundestudente, maar wanneer ze ontdekt “dat de geest haar meer interesseert dan het lichaam”, schakelt ze over naar psychologie, om uiteindelijk toch voor fotografie te kiezen. De protagoniste is soms irritant in haar besluiteloosheid – misschien net omdat haar eeuwige zoektocht naar dat groenere stukje gras aan de overkant zo herkenbaar is.
The Worst Person in the World is een frisse, hartverwarmende, eerlijke weergave van het existentiële traject dat zowat iedere millennial op een of andere manier moet afleggen. Het is een ode aan de opwinding, de vrijheid, de tegenstrijdige verlangens, de onmogelijke keuzes, de mislukkingen en de spijt waarmee het pad richting volwassenheid bezaaid is. De Noorse regisseur Joachim Trier en zijn vaste coscenarist Eskil Vogt (samen bekend van films als Thelma en Oslo, 31. August) vatten perfect het gevoel van almaar wachten tot het allemaal begint, om vervolgens vast te stellen dat het al bijna voorbij is. Het leven is zoals je neus: je zit er te dicht op om het scherp te zien.
Trier vermomt deze achteloos diepzinnige coming-of-agefilm als een luchtige, jazzy romcom. Daarmee werpt hij zich – enigszins verrassend, gezien zijn vorige films – op als de Noorse Woody Allen. Met dat verschil dat Allen al enige tijd de voeling met het heden verloren is: zijn ‘jonge’ personages doen weleens denken aan die meme waar een 55-jarige Steve Buscemi een groep jongeren begroet met de woorden: ‘How do you do, fellow kids?’ Trier daarentegen maakt van Julie de ultieme vertegenwoordigster van haar tijd. Reinsve zet haar door en door geloofwaardig neer, in al haar tegenstrijdigheden – zo schrijft ze een essay over de vraag: ‘Kan je feminist zijn en toch genieten van mouthfucking?’
De film doet in zijn vorm precies hetzelfde als Julie: zoeken, fladderen, zich nooit vastpinnen. Frustrerend voor wie zweert bij een strakke drie-act-structuur, heerlijk voor wie zich – zoals wij – met plezier aan Julies grillen overgeeft. Trier houdt zich als regisseur vaak op de achtergrond, laat de acteurs de show stelen en legt ondertussen op het juiste moment de juiste plaat op (’Healing, Pt. 1’ van Todd Rundgren is onze favoriet). Maar enkele keren haalt hij alles uit de kast. Zoals in de memorabele scène waar Julie de wereld op pauze zet terwijl ze een moeilijke knoop doorhakt. Geen domme gimmick, wel een prachtige illustratie van de drempelvrees die ons overvalt wanneer we belangrijke keuzes moeten maken. Was er maar meer tijd om na te denken…

Lieven Trio in De Morgen – 17 november 2021, p. 14