The Pledge

Verhaal

Een speurder van een plaatselijk politiekorps ziet met angst zijn pensioen tegemoet. Op de ‘surprise’-party waarop zijn pensioen wordt gevierd, laat hij zich in een ultieme zaak meeslepen. Aan de moeder van een vermoord meisje zweert hij – tegen beter weten in – dat hij de moordenaar zal vinden.

Cast

Jack Nicholson gaf in Sean Penns vorige film, het sombere drama The crossing guard, een gedreven vertolking van een man vernietigd door obsessie en haat. In de compromisloze thriller  The pledge  speelt hij een soortgelijke rol, maar nu veel ingetogener. Deze dagen wordt Sean Penn meer dan eens vergeleken met de in 1989 overleden John Cassavetes: hij leefde ván acteren maar vóór zijn eigen filmprojecten. Daaraan werkten dan voornamelijk acteurs uit intieme kring mee. Hetzelfde geldt nu voor Penn, die bovendien net als Cassavetes zijn acteurs tot geweldige prestaties kan motiveren. Bij zijn debuut The Indian runner wist hij zelfs de granieten Charles Bronson tot een ontroerende rol te bewegen. Voor  The pledge,  zijn derde speelfilm, liet Penn een heel regiment karakteracteurs aanrukken die allemaal één of twee scènes gelegenheid krijgen om te schitteren, een overtuigend snikkende Mickey Rourke voorop. Maar de grootste verrassing is het verrassend ingetogen spel van Jack Nicholson in de rol van gekwelde politieman. Deze Jerry Black is geobsedeerd door een kindermoord waarmee hij aan de vooravond van zijn pensioen geconfronteerd werd. Na de zelfmoord van de verdachte raakt hij er steeds meer van overtuigd dat de werkelijke dader nog vrij rondloopt. Nicholsons vertolking draagt bij tot de onderhuidse spanning – je blijft raden naar zijn motieven – en verschaft de film geloofwaardigheid. Hij is op dreef als de detective van wie nooit helemaal zeker is of hij gek aan het worden is of dat de mensen om hem heen het al lang zijn. Ook voor de bijrollen heeft Penn, waarschijnlijk omdat hij door velen als een van de beste acteurs van zijn generatie wordt beschouwd, veel goede acteurs van eerdere generaties weten te strikken, onder wie Vanessa Redgrave als een elegante oma en Harry Dean Stanton als uitgebluste eigenaar van een benzinestation.

Regie

The pledge  is het soort cinema dat je sinds het einde van de jaren zeventig nog maar weinig uit de Verenigde Staten ziet komen. Inderdaad, het soort Amerikaanse cinema waarvan John Cassavetes de belangrijkste exponent was. Eigenzinnig, gedurfd, compromisloos, met alle aandacht voor de personages en buitengewoon sterk geacteerd. Tot de finale lijkt Penn de film nog beter in de hand te hebben dan zijn twee eerdere films. In iedere scène valt wel iets te genieten en het kalme tempo is minder willekeurig, want Penn gebruikt het niet alleen om personages te schetsen, maar ook om op geraffineerde wijze een spanningsboog te creëren. Het onbevredigende slot doet dat allemaal te kort, maar kan het gelukkig niet wegpoetsen. Sean Penn heeft de thriller, die zich nu in Nevada afspeelt, spannend en broeierig verfilmd door de kijker allerlei zekerheden te ontnemen. De natuur van Nevada wordt door cameraman Chris Menges bijvoorbeeld afwisselend dreigend en lieflijk in beeld gebracht. Soms zijn de landschappen dat allebei tegelijk, en dan is het niet moeilijk meer om te denken dat het landschap misschien geen van beide is. Landschappen laten zich niet verklaren.

Scenario

The pledge  is een bewerking van Es geschah am hellichten Tag (Ladislao Vajda, 1958) waarvoor de Zwitser Friedrich Dürrenmatt het verhaal leverde en dat reeds eerder het uitgangspunt vormde voor Rudolf van den Bergs In the cold light of day. Penn betuigt eerbied voor het Europese bronmateriaal door plaatsing van sprookjesmotieven. Het onderwerp van de kindermoordenaar schept in handen van Penn veel onbehagen, en als thriller is dit verhaal niet altijd onverenigbaar met Penns realisme.

Bespreking

Pas in de loop van de film wordt ook duidelijk dat Penn de inleiding gebruikte om aan te geven dat het geen rechttoe-rechtaan film is, maar een psychologische analyse van een eenzame man met een verleden en weinig toekomst, die op een of andere manier uit is op een ‘verlossing’ en in een laatste obsessie probeert een heilige belofte na te komen. De lauwe Amerikaanse ontvangst is tekenend voor een voorgevormd filmdenken, waarin genres helder dienen te zijn en een politiethriller niet gemengd mag worden met een psychologische karakterstudie. Sean Penn trekt zich daar niets van aan en ontwikkelt zich tot een onafhankelijke, persoonlijke regisseur die een groeiend vakmanschap koppelt aan een sublieme acteursregie en een gevoel voor psychologie dat veel dieper gaat dan een goede plotvertelling. Ongewoon veel bekende namen (Helen Mirren, Vanessa Redgrave, Mickey Rourke, Sam Shepard, Harry Dean Stanton, noem maar op) komen in bijrollen even langs, terwijl Penns partner Robin Wright met allure stand houdt naast Nicholson en meer blijkt dan alleen ‘de nieuwe Jessica Lange’. Bijna elk personage in  The pledge  heeft een dubbele kant, het mysterie rond de vraag wie de moordenaar is, blijft overeind en de waanzin van Jerry Black is begrijpelijk, aangrijpend en aandoenlijk tegelijk.

De man die zijn hele leven vragen heeft opgelost en zich nog één keer wil waar maken, ook als man naast een vrouw, verdrinkt in het raadsel van de waarheid dat nooit wordt opgelost.

Nico Krols – medewerker kfl antwerpen