The Deep End

Kort

Wanneer een keurige huisvrouw bij het ochtendgloren een lijk aantreft in het meer voor haar huis, is ze ervan overtuigd dat haar tienerzoon zijn oudere minnaar om het leven heeft gebracht. Niets is minder waar, maar dat weet zij niet. Ze verbergt het lichaam en raakt zo verwikkeld in een kluwen van leugens en afpersing. Hoe ver gaat een moeder om haar kind te beschermen?

Scenario

The deep end is zonder twijfel een van de meest beklemmende thrillers van het afgelopen jaar. Absurde complottheorieën en buitensporige plotwendingen kwamen daar niet aan te pas. Scott McGehee en David Siegel, de makers van het al evenmin onaangename Suture, houden de suspense aan met een eenvoudig, maar doordacht scenario, een strakke fotografie en een handvol geïnspireerde vertolkingen.

Terwijl de personages ruim anderhalf uur lang in het duister tasten, weet de kijker al van bij het begin hoe de vork in de steel zit. Dat procédé is niet nieuw: Alfred Hitchcock hing er de helft van zijn oeuvre aan op. Toch zijn McGehee en Siegel niet helemaal schatplichtig aan het werk van de meester. The deep end is geen zielloze stijloefening, het is evenmin zomaar een hommage aan de klassieke film noir. De twee filmmakers doen hun eigen ding; dat levert een gebalde thriller op, zonder trucjes en perfect gedoseerd. Ze geven niet toe aan het sensationele karakter van de plot en bouwen het verhaal rustig op. The deep end is ook een romantisch melodrama: een groot deel van de suspense komt voort uit de enigszins raadselachtige relatie tussen Tilda Swinton (de moeder) en Goran Visnjic (de afperser). Beide acteurs zetten een uitmuntende vertolking neer, maar het is vooral Swinton die met de honneurs gaat lopen. Als een nu eens wanhopige en dan weer bezorgde moeder schopt ze om zich heen, zonder ogenschijnlijk haar beheersing te verliezen – daarvoor is ze te goed opgevoed. De wisselende karaktertrekken van de personages en het desolate landschap waarin het mysterie zich ontrafelt dragen de film. Opvallend is dat geen enkel van de personages wéét wat er werkelijk is gebeurd, en ook niet weet wat de ander weet, maar het hooguit aanvoelt. De stiltes tussen zoon en moeder gaan stilaan wegen. De vaders zijn, zoals wel vaker gebeurt, afwezig. De vader van Beau zit ergens op zee. De vader van Margaret loopt wel in huis druk te doen, maar weet totaal nergens van. Uitgerekend hij – als kip zonder kop – zorgt wel voor de kering in het verhaal. Zijn hartaanval brengt Margaret en haar belager dichter bij elkaar.

De regisseurs

In het gezegende jaar 1994 debuteerden de Amerikaanse cineasten Scott McGehee en David Siegel met Suture, een uit ijle zwartwitbeelden opgetrokken intello-thriller over een door geheugenverlies getroffen bouwvakker die zijn eigen identiteit verwart met die van zijn broer, een frauduleuze zakenman. De grap was dat één van die twee rollen werd vertolkt door een zwarte acteur – een geniale trouvaille die van Suture een onbetwiste instant-classic maakte. Nadien bleef het lang stil rond Siegel & McGehee. Naar eigen zeggen vonden ze niet de nodige middelen om een volgende film te maken. Ondertussen sprokkelden ze het nodige geld bij elkaar om de roman The blank wall van Elizabeth Sanxay Holding uit 1947 te verfilmen als The deep end. De Duitse filmmaker Max Ophüls maakte er in 1949 al een film van The reckless moment, met James Mason en Joan Bennett in de hoofdrol. Het verhaal draait om een spijtig misverstand dat leidt tot een kluwen van intriges en afpersing. Elizabeth Sanxay Holding, een feministische mystery-schrijfster uit de jaren veertig werd door niemand minder dan Raymond Chandler ooit ‘de beste suspense-auteur van de hele hoop’ genoemd, maar is sindsdien in de vergetelheid weggezonken.

Vertolking en verhaal

De hoofdrollen worden vertolkt door Goran Visnjic (bekend als Dr. Luka Kovac uit de populaire televisieserie E.R.) en Tilda Swinton. In een ver verleden was ze de muze van de excentrieke Britse filmmaker Derek Jarman, maar ondertussen heeft ze er een gevarieerde carrière opzitten. Swinton nam opvallende rollen voor haar rekening in The war zone van Tim Roth en The beach van Danny Boyle. Ze werkte ook mee aan Vanilla sky van Cameron Crowe en Adaptation van Spike Jonze. Voor haar vertolking van de bezorgde moeder in The deep end werd ze bedolven onder lovende kritieken. Opvallend is dat ze dit keer voor het eerst in de huid kruipt van een enigszins normaal personage. Hoewel ze het daar zelf niet mee eens is: ‘Ik weet nog altijd niet goed wat het betekent om normaal te zijn (lacht). Het personage is in elk geval een van de meest gesloten personages die ik al heb gespeeld.’ Tilda Swinton (geen traditionele Hollywood-beauty, wel een fantastische actrice) speelt Margaret, de kommervolle huismoeder uit Lake Tahoe die geen goed oog heeft in de relatie van haar tobberige zoon Beau (Jonathan Tucker) met de gladde nachtclubeigenaar Darby Reese (Josh Lucas). De thrillerplot vangt aan wanneer Darby Reese na een bitsige ruzie met zijn beau om het leven komt. In een wanhopige poging om haar zoon uit de klauwen van de flikken te houden, dumpt mama het lijk in het meer, maar net wanneer ze denkt haar onbezorgde gezinsleventje weer te kunnen oppikken, klopt er een sinistere afperser (een tegelijk dreigende en timide Goran Visnjic) aan die meer van de zaak blijkt te weten – en, we zijn vertrokken voor een ijselijk spannend kat-en-muisspelletje waarin het hoofdpersonage tot het uiterste wordt gedreven. De spanning valt dus te snijden. Te midden van de thrillers die ons week na week overspoelen, vaart The deep end een geheel eigen koers. Zo beginnen er zich na een tijdje allerlei melancholische onderstromen te roeren die de film heel langzaam en haast ongemerkt in de richting van een soort love story stuwen. Bovendien kunnen Siegel & McGehee zonder bij het haar getrokken plotwendingen en de botte regie die dit soort thrillers vaak verzieken. Ze houden het bij een uiterst suggestieve, bijna Lynchiaanse mise-en-scène die de teergevoelige kijker van meet af aan in een vreemde, koortsdromerige atmosfeer dompelt. Symbolisch staat in de film het water centraal, als wassende kracht. Het staat voor zuiverheid en onschuld. Uitgerekend in het kristalheldere meer zal Margaret het lijk dumpen.

De unieke sluimertoon van The deep end – een vreemde mix tussen ijselijke spanning, verstilde ontroering en terloopse poëzie – wordt perfect samengevat in dat éne, magnifieke shot dat u ergens achteraan de film zult zien: een door een vangrail geknalde auto, twee wanhopig tastende handen, een straaltje bloed, en twee paar lippen die elkaar net niet beroeren.

bron: Humo en De Standaard

Nico Krols – medewerker kfl antwerpen