Sense and Sensibility

Regisseur

Ang Lee werd in oktober 1954 geboren in Ping-Tong op Taiwan. Na film- en theaterstudies in zijn geboorteland voltooide hij zijn opleiding in Illinois en New York. In 1991 draaide hij zijn eerste langspeelfilm TUI SHOU. Met THE WEDDING BANQUET uit 1993 brak hij in de States door. EAT DRINK MAN WOMAN uit 1994, waarin een vader omringd is door drie dochters, die aan de man moeten worden gebracht, was een perfecte voorstudie voor SENSE EN SENSIBILITY (1 995), zijn eerste niet-Taiwanese film. Beide prenten zijn immers een subtiele mengeling van melodrama en komedie. Ook het onderwerp vertoont verwantschap: het gecompliceerde spel van vraag en aanbod op de huwelijksmarkt met aanbidders, afgewezenen en kanslozen vormt het thema van zowel EAT DRINK MAN WOMAN als SENSE EN SENSIBILITY.

Gegeven

De film handelt over twee zussen, Elinor en Marianne Dashwood. Als hun vader overlijdt moet hij, gedwongen door een onwrikbare eeuwenoude patriarchale wet, zijn bezittingen nalaten aan een zoon uit een eerder huwelijk. De gezusters Dashwood en hun moeder dreigen hierdoor aan de bedelstaf te geraken. Een bevriende en schatrijke parvenu biedt hun een landhuis op zijn landgoed aan. Daar streven de Dashwoods nog maar één doel na: om de familie-eer te redden moeten Elinor en Marianne zo snei mogelijk trouwen. Maar hun armoede maakt de zussen tot weinig begeerlijke huwelijkskandidaten. Wel zijn ze verleidelijke prooien voor allerlei ijdele kwasten en rijke genotzoekers. Ook hun karakters zitten de zussen niet mee: Elinor kruipt in haar schulp en dreigt vroegtijdig een oude vrijster te worden. Marianne daarentegen is een lustvolle flapuit, maar geregeld werkt zij zich in nesten. Na vele ontberingen krijgen de zussen toch wat zij verdienen.

Bespreking

In haar beroemde romans SENSE AND SENSIBILITY en PRIDE AND PREJUDICE legt auteur Jane Austen (1775-1817) als eerste haar vinger op de zere plekken van de Britse samenleving. Haar vrouwelijke personages verkeren in een stevig innerlijk conflict: leggen ze zich neer bij de eisen van hun omgeving of volgen zij de weg van hun hart?

Cineast Ang Lee koketteert openlijk met de literaire oorsprong van SENSE AND SENSIBILITY. De taal, de kleding, de locaties en alle andere details werden benut om de sfeer van het boek en de tijd zo dicht mogelijk te benaderen. Maar tegelijkertijd beklemtoont hij de universele betekenis van het werk van Austen. SENSE AND SENSIBILITY is een geslaagde bewerking die zonder moeizame kunstgrepen een moderne en soms geestige interpretatie in een vroeg negentiende-eeuws jasje steekt. Bij cineast Ang Lee is het contrast tussen de gecultiveerde tuin en de woestenij daarbuiten geen smeuïge aankleding, maar een subtiele verwijzing naar de gemoedsgesteldheid van beide heldinnen, die staat voor de ‘sense’ en ‘sensibility’ uit de titel: de rede (die ongelukkig maakt) en de hartstocht (die nog ongelukkiger maakt). En wie in het kanariegele koetsje van de iets te charmante aanbidder geen antieke versie van een sportwagen ziet, staat niet open voor de culturele connotaties van deze of elke eeuw. Een van origine Taiwanese regisseur, die in Amerika furore maakte met zedendrama’s als

EAT DRINK MAN WOMAN en THE WEDDING BANQUET. Je vraagt je af: kan zo’n man, hoe intelligent ook, een typisch Engels kostuumdrama niet enkel om zeep helpen, Het tegendeel blijkt waar. Juist omdat hij een buitenstaander is, heeft Ang Lee een scherper oog voor het typisch Britse dan de Britten zelf. De landschappen, waarin hij het drama plaatst, zijn Engelser en idyllischer dan we ooit zagen. De ontwijkende conventies waarin Engelsen over de intiemste zaken met elkaar plegen te communiceren worden pregnanter dan ooit tevoren in beeld gebracht.

In het hart van de film staan de acteursprestaties van Emma Thompson als Elinor en van Kate Winslet als Marianne. De eerste verstopt twee uur lang haar ware gevoelens om ten slotte in een hysterische maar hartveroverende huilbui uit te barsten. De tweede is de romantisch bevlogen Marianne, die bijna ten onder gaat aan een overschot aan ‘sensibility’.

samengelezen door Dirk Michiels, medewerker KFL-Antwerpen