Secrets and Lies

Regisseur

Mike Leigh (°1943) was lange tijd in theater en televisie actief.  Maar zeven jaar geleden bekeerde hij zich tot het filmmedium en toonde hij een uitgesproken voorkeur voor sociaal realisme.  Liefde en vervreem­ding stonden centraal in High hopes (1988), terwijl in Life is sweet (1990) en Naked (1993) de grauwe levensom­standigheden van de vierde wereld in het huidige Engeland primeer­den.  Met Secrets and Lies (1996) confronteert Leigh opnieuw de sociale klassen, maar de toon is opvallend optimistischer dan in zijn voorgaande films.  Deze film won een Gouden Palm op het festival van Cannes 1996.

Bespreking

Secrets and Lies is gedraaid volgens Leigh’s eigen methode.  De cineast vertrekt van een ruw scenario en laat zijn acteurs zelf hun rol improviseren.  Uit de samenwerking tussen regisseur en acteurs groeit geleidelijk het hele filmverhaal.

Secrets and Lies handelt over een jonge zwarte vrouw die na de dood van haar pleegmoeder op zoek gaat naar haar echte moeder Cynthia.  Ze ontdekt tot haar grote verrassing dat Cynthia blank is.  Hun ontmoeting wordt geen raciaal conflict, maar een familiecomedie met sociale ondertoon.  Leigh richt zijn camera op de verstoorde familierelaties in een kansloos arbeidersge­zin.

Cynthia deed afstand van haar eerste baby, zorgde voor haar jongere broer na de dood van haar moeder en kreeg een tweede buitenechtelijke dochter, die ze zelf opvoedde.  Spilfiguur in dit familieverhaal is Cynthia’s broer Maurice.  Hij slaagt er als bruiloftsfotograaf wèl in om sociaal op te klimmen.  Tussen de ontwikkelingen van het verhaal last Leigh beelden in van Maurices fotosessies: elke foto die hij maakt groeit uit tot een afzonderlijk sociaal verhaaltje, waarbij Maurice moeiteloos met zijn fototoestel de geheimen van de personages ontluistert.

Tijdens een familiereünie zal dit uiteindelijk ook met de relaties in zijn eigen familie gebeuren.  Cynthia onthult het bestaan van haar zwarte dochter, met als gevolg de woede van de nietsvermoedende jongere dochter en een lawine van opgekropte emoties.  Vooral door Maurices milde inbreng volgt een bevrijdende verzoening.

Secrets and Lies heeft een vertelstructuur die verwant is met de soapfeuilletons op televisie.  Maar in tegenstelling tot de populaire televisieverhalen blijft Leigh stil staan bij authentieke gemoedsstemmingen.

De onderlinge spanningen tussen de familieleden worden zo indringend gefilmd dat de clichés opnieuw sociale en psychologische waarde krijgen.  Het hele opzet lijkt op de films van de bekende sociale filmer Ken Loach.  Maar waar Loach politieke en economische oorzaken verantwoordelijk stelt voor de puinhoop, geeft Leigh geregeld aan dat de personages de mislukkingen ook aan zichzelf te wijten hebben.  Zo houdt hij de poort open naar psychologische bevrijding.

                      samengelezen door Dirk Michiels, medewerker KFL-Antwerpen