Rama Dama

Cineast JOSEPH VILSMAIER

Na een rijk gevulde carrière als cameraman, schakelde de Beierse Joseph Vilsmaier in 1989 over naar het regiewerk.  Zijn debuut HERBSTMILCH handelde over het karige boerenbestaan in Neder- Beieren tijdens de oorlogsjaren.

De film werd in Duitsland verscheidene malen bekroond.  De roman van Anna Wimschneider, waarop de prent gebaseerd was, groeide uit tot een internationale bestseller.  Als film was HERBSTMILCH sterk getekend door de televisieserie “Heimat”.  Net zoals dit feuille­ton trof de film precies de juiste sfeer, zonder in de melige kenmerken van de tradi­tio­nele duitse heimatfilm te vervallen.

Vilsmaiers tweede film  RAMA DAMA  werd in dezelfde geest geconcipi­eerd.  Alleen staat hier niet het oorlogsleven op het platteland, maar het voorstadsleven in Munchen op het einde van de oorlog centraal.  Vilsmaier verwerkte vele autobiografische gegevens in het verhaal.

Gegeven

Het verhaal, waarin het lot van één vrouw op de voorgrond staat, begint op Kerstavond tijdens de oorlogsjaren.  Kati en Felix hebben een kapsalon.  Kati is hoogzwanger van haar tweede kind.  De volgende dag moet haar man naar het front vertrekken.  Vanaf dat ogenblik staat Kati er alleen voor.  Ze hoort tijdens en ook na de oorlog niets meer van haar man en probeert het alleen te redden.  Eerst vlucht ze na een bombardement naar het platteland, waar ze haar tweede dochter­tje ter wereld brengt.  Terug in de stad leert ze Hans kennen.  Van alle fronten beginnen de soldaten terug te keren.  Felix laat echter maanden op zich wachten.  Als hij weer opdaagt heeft Kati zich al in de armen van de avontuur­lijke Hans Schuler gestort.  Het wordt een moeilijke en pijnlijke keuze.

Bespreking

De titel van de film is Beiers dialect en betekent “raumen tun wir” (wij ruimen op).  Wat er opgeruimd wordt is het puin dat de oorlog achterliet: in de straten, maar ook in de geesten.

Het succes van de film ligt ‘m veeleer in de menselijke herkenbaarheid dan in de filmische kwaliteiten.  Die laten meestal wat wensen open, met een klungelige inzet en abrupte sprongen in het verhaal van de handeling in het eerste deel.  Het tweede gedeelte wint aan tempo en coherentie.(2)

Rama Dama is een uit het leven gegrepen dramatische kroniek van dood­gewone mensen, die er in de oorlogsomstandigheden het beste van trachten te maken.  Vooral voor vrouwen van de oorlogs­genera­tie ligt identificatie met de Kati-figuur en haar problemen voor de hand.

De vertolking van Dana Vavrova maakt indruk.

De sfeertekening, die HERBSTMILCH zo interessant maakte, is ook in Rama Dama terug te vinden.  Tegenover het cynische oeuvre van Fassbinder, die met  DIE EHE DER MARIA BRAUN  een gelijkaardige thematiek aansneed, plaatst Vilsmaier een milde Beierse meewarig­heid.

          samengelezen door Dirk Michiels, medewerker KFL-Antwerpen