Palookaville

Verhaal

Drie werkloze kameraden uit New Jersey willen hun levensstijl drastisch veranderen met een overval – eentje maar, echt waar – in het dorpje Palookaville. De plannen van de stoere Russ, familieman Jerry en de door zijn vrouw verlaten Sid lopen constant in het honderd. Professioneel komen ze niet aan de bak en relationeel wil het ook niet altijd lukken. Hun financiële en sociale problemen zijn de onderbouw van hun snode plan: een geldtransporttruck, die het geld van de supermarkt naar de bank vervoert, leegroven. De amateur-criminelen laten het geld echter letterlijk door hun vingers glippen. Russ weeft dan een uitgesponnen concept, lanceert het idee van speelgoedrevolvers en laat zijn compagnons ter inspiratie een video zien van ‘Armored Car Robbery’. De working-class antihelden zijn vastberaden om hun perspectiefloos kruimelbestaan te keren. Ze doen dat vanuit een verfrissende benadering van het begrip criminaliteit. Russ drukt het als volgt uit:

“Ik heb het niet over een crimineel bestaan. Ik heb het over een kortstondige verandering van levensstijl.” Dat hun grote plan hen evenmin een rooie duit zal opleveren valt te verwachten. Aanvankelijk merkt de arm der wet hen niet op, maar dat ze ooit op het politiebureel terechtkomen staat vast…

Regie  en  scenario

Palookaville neemt zijn tijd om, ontdaan van een flitsende techniek en hipheid, een beeld te schetsen in de sfeer van de arbeidersklasse uit Jersey. De ‘menselijke goedheid’ houdt ondanks alles verrassend stand, zelfs met meerdere cynische kwinkslagen en de groteske diefstal. De film is zacht van toon en beeld wat overeenkomt met de karakters van de drie dommige losers. Palookaville zou zich niet alleen in de jaren zeventig afgespeeld kunnen hebben, hij lijkt zelfs gemaakt in een vorige generatie. Eén modern tintje verraadt zijn actualiteit: de kracht en de onafhankelijkheid van de vrouwelijke personages op wiens schouders de mannen af en toe leunen.

Initieel is de film gebaseerd op drie verhalen van Italo Calvino die goed passen bij de lokatie: Jersey City. Dit stadje in New Jersey is volgens Taylor “door de mix van oud- en nieuwbouw perfect voor de sfeer van de film”. De absurde komedies van Calvino waren bedoeld als een soort van opstandigheid in het verarmde, naoorlogse Italië. De karakters in zijn verhalen spotten zelf met hun weinig benijdbare situatie.

De titel verwijst naar On the waterfront waarin Marlon Brando tegen Rod Steiger zegt:

“I coulda been a contender (…) but all I’m left is a one-way ticket to Palookaville”.

Met Palookaville wordt een plaats zonder hoop of toekomst bedoeld.

Op het festival van Venetië 1995 was Palookaville één van de populairste v.s.-films.

De muziek is van Rachel Portman. Zij heeft onder meer de muziek voor The road to welville (Alan Parker) en The joy luck club (Wayne Wang) op haar palmares. In 1989 werd zij door het Brits filminstituut uitgeroepen tot Beste Componiste van het Jaar. 

Bespreking

Deze independent balanceert op de koord van komische absurditeit en de sociale realiteit van families die leven op de armoedegrens. Het onthaal in de pers was gemengd. De meeste bladen hadden sympathie voor de jongensachtige avonturen. De commentaar van de overige kwam meestal op hetzelfde neer: het was niet beladen en dramatisch genoeg. Vreemd, want dat is nu net wat het geheel van de oeverloze zieligheid verwijderd houdt. De antihelden uit de film komen – ondanks de absurde gebeurtenissen – over als echte mensen dankzij de levensgetrouwe en luchtige vertolkingen van Forsythe en Trese. De intense frustratie van een wat wilde Gallo lijkt op een gegeven moment van de film een echt drama te maken. Juist op tijd houdt het verhaal daarvan de handen af en danst de film naar een passend luchthartig besluit.

Nico Krols, medewerker KFL-Antwerpen