One and a Two - YI YI

Kort

Edward Yang schetst met Yi Yi een indrukwekkend, drie uur durend portret van een doorsnee middenklassegezin in Taipei. Pijnlijk gedetailleerd toont hij de ontreddering, twijfels, angsten en onzekerheden van de personages.

Cineast

Edward Yang werd in 1947 in Sjanghai geboren. Zijn familie emigreerde naar Taiwan, waar hij een diploma van ingenieur electromechanica behaalde. Daarna trok hij naar de States om er aan de universiteit in Florida computerwetenschappen te studeren. Hij behaalde er grooÉte onderscheiding. Gederende 7 jaar werkte hij als computerdesigner voor de universiteit van Washington. Toen hij een student hielp met zijn debuutfilm, kreeg hij zelf ook de kriebels van het filmmedium te pakken. In 1981 keerde hij naar Taiwan terug en ging er onmiddellijk aan de slag als scenarioschrijver voor theater en film. Hij groeide er al vlug uit tot een van de leidende figuren van de nieuwe Taiwanese golf. In 1989 richtte hij zijn eigen filmproductiemaatschappij op, die zowel theaterprojecten als films financiert. Yi Yi – Yangs zevende film – werd op het festival van Cannes bekroond met de regieprijs. Ook zijn vorige films vielen geregeld in de prijzen, van zijn filmdebuut That Day on the Beach (1983) over Tapei Story (1985), A Brighter Summer Day (1991) en Mahjong (1996) tot Yi Yi (2000).

Gegeven

Yi Yi begint met een bruiloft en eindigt met een begrafenis, twee gebeurtenissen die de leden van een Chinese familie in de Taiwanese hoofdstad Taipei bëinvloeden. (1) Centraal staat het gezin van de 45jarige zakenman NJ Dian. Met zijn echtgenote Min Min en hun twee kinderen, tienerdochter Ting Ting en het achtjarig zoontje Yang Yang, betrekt hij een appartement in Taipei. Wanneer de moeder van Min Min getroffen wordt door een beroerte, doet Oma’s kritieke toestand iedereen nadenken over het leven. De gebeurtenissen dompelen de personages in een identiteiÉcrisis. Het computerbedrijf, waar vader vennootdirecteur is, kampt met recessie; een toevallige ontmoeting met zijn eerste jeugdliefde doet zijn hoofd duizelen. Zijn echtgenote vecht ondertussen met behulp van een goeroe tegen depressieve buiten. Terwijl dochter Ting Ting een eerste verwarrende verliefdheid beleeft, bezint haar broer Yang Yang zich over de relativiteit van de werkelijkheid. Hij stelt zich de vraag hoe men iets te weten komt wanneer men het niet ziet. Daarom neemt hij foto’s van achterhoofden van mensen in de hoop dat ze door die foto’s een onbekend facet van zichzelf leren kennen. Ook andere personen die met de Jians in contact komen worden met problemen geconfronteerd: familieleden, vrienden, buren en collega’s.

Bespreking

Edward Yang schetst met Yi Yi een indrukwekkend, drie uur durend portret van een doorsnee middenklassegezin in Taipei. Pijnlijk gedetailleerd toont hij de ontreddering, twijfels, angsten en onzekerheden van de personages.

De cineast tekent in helder gecomponeerde beeldenreeksen de verloren liefdes en ontgoochelingen van diverse personages, tegen de achtergrond vande wankele economievan een hoogtechnologische samenleving waarin westerse invloeden voor een identiteitscrisis zorgen. De financiële druk en de economische recessie vormen onmiskenbaar het decor van de gebeurtenissen. In interviews typeert Yang zijn landgenoten als “harde werkers, gericht op high-tech, en zo nu en dan depressief.”

Een van de hoofdthema’s is de beperking van ieders levensperspectief en het omgaan met deze beperking. Yi betekent in het Chinees één, Yi Yi twee. Om de tweekant van de dingen te benadrukken hebben vele personages een dubbele naam: de vrouw van NJ. heet Min Min, hun kinderen Ting Ting en Yang Yang. Hun verhaal begint met een huwelijksfeest en eindigt met een begrafenis: het leven in een notendop met alle dingen die voorbijgaan in een mensenleven, uitgesplitst in verschillende karakters. Het knappe van de film is dat de diverse levensdraden nevenschikkend verteld worden: geen enkel personage staat buiten een ander. De achtjarige Yang Yang is de enige die zich van niets of niemand iets aantrekt en zijn eigen gang gaat: hij is de betrokken verteller.

De inbeeldzetting van Yi Yi getuigt van stijl.  is het  Kenmerkend zijn de spiegel- en reflectieopnames waardoor de personages aan hun onmiddellijke omgeving en aan het stadsmilieu worden gerelateerd. Scènes en sequenties zijn dikwijls samengebald in één rij- of diepteopname, al dan niet met een vast camerastandpunt. Deze cameravoering – veel shots zijn door ramen geschoten, soms blijven deuren zelfs dicht – is delicaat. De montage wiegt. En de geluidsband valt opdoor zijn nauwgezetheid: er zijn momenten waarop iets al lang hoorbaar is voordat het in beeld komt. De omgeving van de personages wordt daardoor ook de omgeving van de bioscoopbezoeker.

Yang filmt sober, taftvol en geraffineerd. Yi Yi heeft een bespiegelend karakter en straalt levensinzicht, mildheid en warmmenselijkheid uit.
De schoonheid van een eenvoudige compositie voor piano tilt de personages even uit de ellende van alledag, naar een bijna abstract geluksniveau.

Dirk Michiels – medewerker KFL ANTWERPEN