Not One Less - Yi Ge Dou Bij Neng Shao

Regisseur

Zhang Yimou werd in 1950 in de Chinese Volksrepubliek geboren.

Hij studeerde aan de Chinese filmacademie in Peking. Hij behoort er tot de Chinese Vijfde Generatie: een groep kunstenaars die opgroeide tijdens de Culturele Revolutie, maar later tijdens haar opleiding ook in aanraking kwam met westerse invloeden. Zhang Yimou werkte als acteur en fotograaf vooraleer hij in 1987 zijn eerste film realiseerde. In zijn oeuvre staat de levenswijze op het Chinese platteland centraal. Vooral de situatie van de vrouw trekt de aandacht van de reqisseur. In Yimou’s eerste films wordt het vrouwelijke personage vertolkt door Gong Li, zijn toenmalige levensgezellin. Voor NOT ONE LESS doet de regisseur enkel beroep op amateurs uit het dorpje Zhang Jiakou. Ook in deze film is het hoofdpersonage een meisje, symboo: voor de vastberaden Chinese jeugd.

Door zijn westerse vertelstijl en geëngageerde inhoud kwam Zhang Yimou geregeld in aanvaring met de Chinese censuur. Maar in het buitenland werd zijn oeuvre gelauwerd.

Op de festivals van Venetië en Berlijn vielen zijn films meermaals in de prijzen. Ook NOT ONE LESS werd in Venetië bekroond met de Gouden Leeuw.

Filmografie

1987 Het rode korenveld – Hong Gaoliang
1989 Code name “Cou Gar” – Daihao “Meizhoubao”
1990 Ju Dou
1991 De rode lampions – Dahong Denglang Gaogao Gua
1992 The Story of Qui Ju – QuiYu da Guansi
1994 To Live – Huozhe
1995 Shanghai Triad – Yao A Yao, Yoa Dao Waipo Qiao
1997 Keep Cool – You Hua Hao Hao Shua
1999 Not one less – Yi Ge Dou Bu Neng Shao
2000 The Road Home – wo De Fu Qin Mu Qin

Gegeven

In het dorpsschooltje van Shuiquan moet een dertienjarig onderwijzeresje een maand lang de leraar vervangen. Ze belooft hem niet één kind van school te laten gaan vooraleer de opleiding voltooid is.

De jonge lerares is nauwelijks twee jaar ouder dan de 28 kinderen aan wie ze les geeft. Eigenlijk nam ze de interimjob aan voor het geld, maar gaandeweg gaat ze haar taak met meer engagement vervullen. Ze beseft dat de plattelandsschool een sociale, opvoedende functie heeft. Ze leert de kinderen taal en rekenen, maar probeert haar leerlingen ook de genegenheid te geven die ze thuis missen.

Wanneer een jongen uit haar klas door zijn zieke moeder naar de stad wordt gestuurd om daar te gaan werken, reist ze hem achterna. Met de hulp van een televisieploeg zal ze hem terugvinden. Ze wint zijn respect en vertrouwen. Door haar vastberadenheid slaagt ze erin hem terug op de schoolbank te brengen.

Bespreking

In NOT ONE LESS kiest Zhang Yimou voor een realistische stijl, die het midden houdt tussen documentaire en tragikomedie. Door de documentaire stijl en de vertolkinq door amateurs die allen hun eigen rol spelen, roept de film herinneringen op aan het Italiaanse neorealisme.

Voor de uitwerking van het verhaal baseerde de cineast zich op een bundeling anekdotes van een dorpsonderwijzer. Om het sociale bewustwordingsproces van de hoofdfiguur beter uit te drukken, veranderde hij de identiteit van het hoofdpersonage, iemand van 50, in een meisje van 13. Zoals de boerin in Qui Yu, vecht dit jonge leraresje koppig en gedreven tegen alle mogelijke geografische, financiële en bureaucratische obstakels. Tijdens haar zoektocht naar de verdwenen jongen wordt zij geconfronteerd met angst en honger. Stilaan wordt ze zich bewust van haar rol in de samenleving. Haar personage past perfect in het rijtje sterke vrouwen dat Zhang Yimou in al zijn films zo prominent weet te portretteren.

Het hoofdpersonage staat eveneens symbool voor het engagement van de cineast zelf, door de Chinese overheid vaak bestempeld als een controversieel filmer. De opvoeding in de achtergebleven dorpen is een onderwerp dat Zhang Yimou nauw aan het hart ligt.

Zelf werd hij immers verplicht de school te verlaten om te gaan werken.

In NOT ONE LESS streeft hij naar een waarheidsgetrouwe weergave van de situatie op het platteland. Ook in de scènes met de TV, weet hij sentimentaliteit te vermijden. Van de als cameraman begonnen Zhang Yimou zijn we een grote zorg voor het beeld gewend. Ook in NOT ONE LESS zijn de vaak bewust onvolmaakte beelden van een zeldzame schoonheid. Cameraman Hou Yong richt alle aandacht op de natuurlijke schoonheid en laat grote technische middelen achterwege.

De grootste kwaliteit van deze film is waarschijnlijk zijn eenvoud. Het verhaal is rechtlijnig, de boodschap is simpel, de beeldtaal is gemakkelijk duidbaar. Inhoudelijk straalt de film een deugddoende warmte uit. Bijna alle personages menen het goed en willen elkaar helpen, ook al worden ze wel eens gehinderd door de regels van de communistische bureaucratie.

Zelfs de televisie heeft zijn goede, emanciperende kanten. Of is dit maar schijn? Een Tvploeg zal het meisje en de jongen, bedolven onder de geschenken, volgen naar het dorp. Wei wordt er onthaald als een heldin en mag in de epiloog met haar leerlingen de begrippen geluk en hoop op het bord schrijven. (1)

NOT ONE LESS is een toegankelijke, populaire en zeker een meesterlijke film.

Dirk Michiels, KFL-medewerker