Match Point

Woody Allen scoort in Londen

Kies je voor je keurige, aristocratische echtgenote, of liever voor die wulpse, vrijgevochten minnares? Woody Allen (70) werkt het dilemma uit in zijn nieuwe speelfilm die zich geheel in Londen afspeelt.

Het MoMA is de Tate Modern geworden, en in plaats van het Empire State Building zien we het dennenappelvormige Swiss Re-gebouw prominent in beeld. Bij hoge uitzondering heeft Woody Allen zijn film niet in zijn woonplaats New York gesitueerd. Match Point, dat mede geproduceerd is door de BBC, speelt zich af in een welgesteld Londens milieu, waar de voormalige tennisprof Chris Wilton door zijn huwelijk met Chloe Hewett, een vrouw uit een rijke familie, in terechtkomt.
De Britse couleur locale maakt Allens vijfendertigste lange speelfilm direct al opmerkelijk fris. De laatste jaren was Allen immers een beetje vastgelopen in zijn eigen stijl, en werden zijn films – ondanks een enkele uitzondering – slap en eenvormig. De Britse upperclass is weer eens iets heel anders dan het New Yorkse joods-intellectuele milieu dat de biotoop is van praktisch al zijn vorige films. Bovendien is het weldadig dat de hoofdrolspeler, Jonathan Rhys-Meyers, nu eens geen neurotisch-neuzelige imitatie van de filmmaker hoefde te geven.

Toch is de hand van de meester duidelijk herkenbaar.
Ook Match Point bevat conversaties in restaurants en galeries die zo typerend voor Allens films zijn. En ook in deze film zijn zijn ogenschijnlijk luchtige verhaaltjes geënt op thema’s uit de Europese literatuur. Het feit dat de gewezen tennisspeler Chris Wilton in een van de eerste scènes ‘Schuld en Boete’ van Dostojevski leest, is al veelzeggend.

Penthouse

Match Point komt met een hoop korte scènetjes op gang. De entree van de jonge tennisleraar in de familie Hewett, zijn eerste ontmoetingen met zijn toekomstige echtgenote (Emily Mortimer), en de eerste fatale kennismakingen met Nola (Scarlett Johansson), de wulpse Amerikaanse verloofde van zijn zwager: het wordt allemaal snel uit de doeken gedaan. In de tweede helft komt er meer rust in het verhaal, en wordt het dilemma duidelijk waar Allen zijn personage voor stelt. Moet Chris kiezen voor het rijkeluisleven dat hij met zijn echtgenote deelt, of geeft hij toch de voorkeur aan de wulpse Nola, met wie hij een heftige affaire beleeft? Die keuze wordt in de film heel nijpend gemaakt.

Enerzijds profiteert Chris van alle aristocratische geneugten: hij krijgt een goede baan in de schoot geworpen, woont in een prachtig penthouse met uitzicht op de Theems.
Anderzijds zijn er natuurlijk de verleidingen die Nola biedt en die door het sensuele spel van Scarlett Johansson heel overtuigend worden belichaamd. Uiteindelijk werkt Chris zich met zijn overspel zo erg in de nesten, dat hij als uitweg alleen nog maar een misdaad kan begaan.

Woody Allen raakt in de loop van de film steeds meer in zijn element. Met zichtbaar plezier, en met leuke variaties op de Engelse detectivetraditie, blijft het tot het einde toe onduidelijk of Chris moet vertrouwen op het toeval, of dat hij onomwonden voor het goede moet kiezen. Dat is immers de vraag waar hij de film mee opent.

Het Britse uitstapje moet Woody Allen zelf ook bevallen zijn. Zijn tweede film in Londen, Scoop, met opnieuw Scarlett Johansson, is al voltooid, en waarschijnlijk zal ook het daaropvolgende project in die stad gemaakt worden.

Pieter Bots in de Filmkrant, januari 2006, nr 273.