Loin des hommes

Regisseur David Oelhoffen bewerkte een novelle van de Franse filosoof Albert Camus tot een prachtige existentiële western. De hoofdrolspelers knokken zich door het weerbarstige Algerijnse landschap en geven het verhaal een schitterende gelaagdheid.
Aan het begin van ‘Loin des hommes’ krijgt leraar Daru (Viggo Mortensen) een waarschuwing van een bekende. Het is onrustig in het Frans koloniaal Algerije van 1954. Er vallen Franse slachtoffers. Iets verderop is al een leraar vermoord door rebellen. Als er daadwerkelijk een opstand uitbreekt, zo waarschuwt de kennis, worden ze allemaal afgemaakt. ‘Ik denk het niet’, antwoordt Daru zelfverzekerd. Een paar woorden die oneindig veel kunnen betekenen. Gelooft Daru dat je in een omgeving waar mensen elkaar naar het leven staan, afzijdig kunt blijven? Dat menselijkheid altijd overwint? ‘Loin des hommes’ zet bij beide overtuigingen vraagtekens.

De volgende dag wordt Daru al het conflict ingezogen. Hij moet een gevangene – een bibberend, ziek hoopje mens die zijn neef heeft vermoord – naar een stad brengen die een dagtocht verderop ligt. Daar zal hij naar alle waarschijnlijkheid ter dood worden veroordeeld, een lot dat de gevangene eerder opzoekt dan uit de weg gaat.

EXISTENTIËLE WESTERN
Regisseur David Oelhoffen baseerde Loin des hommes op het korte verhaal ‘De Gast’/’L’Étranger’ van de Franse filosoof en schrijver Albert Camus (1913-1960). Hij vormde de novelle van 18 pagina’s om tot een existentiële western, waarbij twee getekende mannen zich schietend en afziend door een weerbarstig landschap knokken en hun eigen overtuigingen steeds moeten bijstellen. Het is een prachtvondst: het onherbergzame berggebied van Algerije leent zich uitstekend voor de uitgestrekte landschapsbeelden in bruin en oker, waarin het tweetal welhaast lijkt te verdwijnen. Het is er zo desolaat en wetteloos als het Amerikaanse Wilde Westen.
Oelhoffen vroeg Western-liefhebbers Nick Cave en vaste kompaan Warren Ellis voor de soundtrack, na hun spookachtige werk voor onder andere The Assassination of Jesse James. En talenwonder Viggo Mortensen castte hij als gebutste man met gouden hart.

NIETS BELANGRIJKER DAN DE MENSHEID

Er zijn moeilijk betere kandidaten te bedenken en ze leveren prima, gelaagd werk. Mortensen krijgt bovendien prachtig tegenspel van Reda Kateb (‘Le Prophète’), die van een geknakt vogeltje, verstopt onder een tulband, transformeert tot een man die met rechte rug op zijn executie af wandelt.

Prettig is bovendien dat de film de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog eigenlijk als decor gebruikt. Het is slechts een van de niet nader benoemde redenen waardoor mensen die ooit elkaars vrienden en bondgenoten waren, conflictueus tegenover elkaar staan. Doden of jezelf opofferen voor idealen? ‘Loin des hommes’ heeft een uiterst actuele en universele boodschap: eigenlijk zou er niets belangrijker moeten zijn dan menselijkheid.

Floortje Smit in de Volkskrant 12 maart 2015

Zie ook FilmMagie nr. 652