Lea

Regisseur

Cineast Ivan Fila werd in Praag geboren, maar woont en werkt in Duitsland. Gedurende vijftien jaar draaide hij documentaires over uiteenlopende figuren als Margareta Buber-Neumann, Hitler of Vaclav Havel. In een reeks docudrama’s behandelde hij vooral politieke en morele onderwerpen zoals In Namen der Revolution (1989), Geschichten aus einer anderen Welt (1991) of Protocoll einer Hoffnung (1986).

Met Lea draaide hij zij eerste fictiefilm. Meteen een schot in de roos. De film werd geselecteerd voor het festival van Berlijn en won op het festival van Brussel zowel de publieksprijs als de prijs van de beste Europese film.

Gegeven

In een Slovaaks dorp treft een vereenzaamde Duitse weduwnaar Strehlow het meisje Lea aan. Zij heeft een trieste levensgeschiedenis: toen ze zeven was zag ze hoe haar vader haar moeder vermoordde. Sindsdien is ze spraakgestoord. Lea groeide verder op in een pleeggezin en schreef gedichten voor haar overleden moeder, die ze bij haar urne als offers neerlegde.

Strehlow koopt het meisje voor 50.000 mark als bruid, omdat ze hem herinnert aan zijn jong gestorven echtgenote. De relatie tussen de jonge vrouw en de dertig jaar oudere, norse Duitser verloopt moeilijk. Geleidelijk aan groeit er toch onderling begrip omdat hun beide levens getekend zijn door zowel treurnis als geweld. 

Bespreking

De ervaring van Ivan Fila met documentaires en docudrama’s is zowel in het onderwerp als in de behandeling ervan merkbaar. De cineast baseerde zijn scenario op het ware verhaal van een meisje dat jarenlang brieven legde op het graf van haar moeder, slachtoffer van een gewelddadige vader. In de film besteedt de Duits-Tchechische regisseur ook veel aandacht aan de beschrijving van het achterlijke Slovaakse platteland omstreeks 1977 en aan de details van Lea’s handicap.

Anderzijds doorbreekt hij de stijl van het traditionele docudrama door de herfstige fotografie, die nu eens een irreële sfeer dan weer een somber poëtisch klimaat creëert. Vaak filmt hij doorheen troebel glas of oneven spiegels, wat een sprookjesachtig effect in de hand werkt.

Onvergetelijk zijn de mooie beelden: Lea temidden van een zee houtblokken die ze heeft gehakt, haar wondermooie tekeningen, haar vlieger en haar gedichten. Regisseur Fila streeft naar een uitgepuurde sprookjessfeer die beroert.

Inhoudelijk lijkt het verhaal een variante op het bekende ‘de schone en het beest’-thema: vrouwen in de film zijn kwetsbaar en mooi, mannen zijn stug en begroefd.

De sfeer van de prent is doordrongen van Midden-Europese zwaarmoedigheid: de close-ups van een moeizaam stotterende Lea verdraag je niet eindeloos, maar deze beelden dragen bij tot het indringende karakter van deze film.

                                                                 Dirk Michiels, medewerker KFL-Antwerpen