La Llorona

Ingehouden huiver
De cinema rekent af met de genocide in Guatemala. Of toch in ons land: twee maanden geleden nog ging de Belgische film Nuestras Madres over de slachtoffers, terwijl nu de Guatemalteekse film La Llorona een generaal en zijn familie volgt. Een fictieve generaal, maar hij lijkt duidelijk gemodelleerd op Efraín Ríos Montt, verantwoordelijk voor de moord op 1.771 mensen en de systematische verdrukking van de Ixil-Maya’s.

Hoe kan zo’n man de slaap vatten? Niet, lijkt het antwoord van Jayro Bustamante, die sinds zijn sterke debuut Ixcanul persoonlijk de Guatemalteekse cinema uitbouwt. Maar Bustamante is een veel te intelligente regisseur om naïef zo’n man echt schuldbesef toe te dichten. Ontsnappen aan de geschiedenis kan echter ook de generaal niet: in dichte drommen komen de spoken uit zijn verleden voor de deur van zijn huis om gerechtigheid schreeuwen.

Een keukenkraan die vanzelf begint te lopen, wordt dan een teken aan de wand – in Latijns-Amerika herkent men er de hand in van de legendarische huilende vrouw La Llorona, die vorig jaar door Hollywood nog een popcornbehandeling kreeg in de horrorfilm The Curse of La Llorona. Bustamante houdt de horrorelementen gedempt, waardoor ze des te dreigender over de film hangen – daar kunnen de Amerikanen nog wat van leren. Door de film, op enkele opvallende uitspattingen na, te beperken tot de interieurs van de villa van de generaal, ontstaat als vanzelf een ironische afstand: de kijker voelt, weet, dat hun afzondering in schril contrast staat met de buitenwereld. Maar ergens krijg je het huiveringwekkende gevoel dat zij, de geprivilegieerden, ontsnappen aan elke straf. Dat is de echte horror.

Jeroen Struys in De Standaard 21 januari 2020

Zie ook FilmMagie nr. 701