Khaneh-Ye Doust Kou Ast ? - Waar is het huis van mijn vriend ?

Regisseur

Abbas Kiarostami werd in 1940 in Teheran geboren. Hij behaalde zijn diploma aan de faculteit voor Schone Kunsten en begon met het ontwerpen van filmaffiches. Sedert 1970 maakt hij kort- en langspeelfilms voor het “Centrum voor intellectuele ontwikkeling van kinderen en jonge volwassenen”. In het Westen werd hij pas bekend nadat hij drie jaar geleden met WAAR IS HET HUIS VAN MIJN VRIEND ? een Bronzen Luipaard op het filmfestival van Locarno won. Intussen heeft hij een nieuwe film HOMEWORK (1989) klaar.

Dat Iranese films prijzen halen op internationale festivals is geen ongewoon feit. Wel werd WAAR IS HET HUIS VAN MIJN VRIEND ? de eerste Iranese film die in de Belgische bioscopen uitgebracht werd. In totaal heeft Kiarostami al een vijftiental films op zijn actief, die meestal over kinderen handelen.

Gegeven

De kleine Ahmad komt na een schooldag thuis. Wanneer hij aan zijn huiswerk begint merkt hij dat hij het schrift van zijn vriendje Nemadzade heeft meegenomen. Nemadzade, die zijn huiswerk wel eens op een los velletje papier maakt in plaats van in zijn schrift, is net die dag door de leraar verwittigd dat hij bij een volgend verzuim van school weggestuurd wordt. Ahmad wil het schrift meteen terugbrengen, maar mag niet van zijn moeder. Wanneer hij echter een boodschap moet doen smokkelt hij het schrift buiten en begeeft zich naar het naburige dorp, op zoek naar het huis van zijn vriend. Hij moet opboksen tegen hinderlijke voorvallen en tegenslagen om het beoogde doel te bereiken. Het huis zal hij nooit vinden en met de dood in het hart keert Ahmad terug.

Bespreking

Doorheen de zoektocht naar het huis van zijn vriend voelen we van het begin af al een tweede niveau. De vraag “Waar is het huis van mijn vriend?” herbergt de veel fundamenteler levensvraag “ Waar is de weg?” Het parcours dat de jongen moet doorlopen staat symbool voor een initiatie in de volwassenwording. De geslotenheid en de onverschilligheid van de volwassenenwereld voor de vraag van het kind vallen hierbij dadelijk op. Het feit dat de volwassenen geen oor hebben naar de zorgen van de jongen, komt herhaaldelijk in contrapunt met zijn bekommernis en hulpvaardigheid. Is het onderwerp van de film zuivere ernst, de vertelling is lineair en de blik van de regisseur is koddig en vertederend. De regisseur “jongleert” met de onschuld van het kind, met zijn puurheid. In de verdwaasde blik van de jongen liggen alle emoties die betrekking hebben met het verkennen van de (volwassenen)wereld.

Kiarostami koppelt aan die zoektocht referenties aan de hedendaagse Iraanse samenleving. Eerst en vooral de grootvader (“hij moet leren gehoorzamen”) en vervolgens de bejaarde ambachtsman die mijmert over de zich langzaam in het dorp nestelende vooruitgang. Maar essentieel blijft het gebaar van Ahmad: het helpen van zijn vriend.

De vertolking van de kleine Babak Ahmadpour is overrompelend en onvergetelijk door haar frisheid, echtheid en zuiverheid. Ondermeer omwille ven de gevoelige benadering van de kinderwereld werden terecht verwantschappen opgemerkt met een aantal grote neorealistische films van Roberto Rossellini, Vittorio de Sicca, Luchino Visconti en Luigi Comencini.

samengelezen door Dirk Michiels, medewerker KFL—Antwerpen