Innocence

Cineast

Paul Cox werd in 1940 in Venlo (Nederland) geboren maar groeide op in Australië. Hij wordt internatonaal beschouwd als één van de belangrijkste Australische filmauteurs. Die erkenning steunt zowel op de esthetische als op de inhoudelijke kenmerken van zijn filmoeuvre. Cox draait meestal low-bugetfilms, waarin thema’s als liefde, geluk, ontgoocheling en wanhoop centraal staan.

Als filmauteur is hij betrokken bij alle fasen van het filmproces: hij schrijft zelf het scenario, componeert soms de score, verzorgt de productie en speelt vaak een cameorol in zijn films. Zijn stijl is lyrisch en meditatief. Ook wanneer hij zich waagt aan een internationale coproductie zoals  damiaan  schenkt hij meer aandacht aan de poëtische kracht van het beeld dan aan de epische vertelkracht:  “Als we de waarheid willen verspreiden moeten we de taal van dichters gebruiken liever dan de taal van de rede”  licht de cineast zijn werkwijze toe in zijn autobiografie “Reflections”. (1)

Filmografie

1976  Illuminations                                  1987  The paper boy
1977  Inside looking out                           1989  Island
1979  Kostas                                               1990  Golden Braid
1982  Lonely hearts                                  1991  A woman’s tale
1983  Man of flowers                                1992  The nun and the bandit
1984  My first wife                                    1994  Exile
1985  Cactus                                               1996  Lust and revenge
1986  Handle with care                             1997  Houseguests
1987  Vincent                                             1998  Damien

Gegeven

Innocence handelt over liefde en ouder worden. Op zekere dag verneemt weduwnaar Andreas Borg dat zijn eerste en in feite enige grote liefde Claire net zoals hij in Melbourne woont. Hij wil haar terugzien en schrijft haar een brief. Ze antwoordt positief. Bij hun eerste ontmoeting blijkt dat hun liefde nog steeds even groot is.

Aanvankelijk staat Claire weigerachtig tegenover een volgende afspraak: haar echtgenoot John is altijd goed geweest voor haar en ze aarzelt om na 45 jaar toe te geven aan haar gevoelens van verliefdheid. Toch volgt ze haar hart. Tot groot ongenoegen van vrienden en familieleden groeit er snel een intieme relatie tussen Andreas en Claire. Ten prooi aan jaloezie doet John alles om de verhouding te stoppen. (2)

Bespreking

Net zoals met  a woman’s tale  kiest Paul Cox met Innocence bewust voor een film over oudere mensen.  “Ze hebben gewoon meer te vertellen en ze kunnen het ook beter zeggen”  zegt de cineast in een interview met Film en Televisie. Maar Cox koppelt het thema van de vrees voor het ouder worden aan de universele problematiek van liefde en seksualiteit, die niet gebonden is aan leeftijd. In die zin is  Innocence  dus een film voor kijkers van alle leeftijden.

Innocence handelt over twee mensen die ondanks hun leeftijd ten volle van het leven willen genieten en geluk en liefde een kans willen geven. In deze context moet ook de titel van de film geïnterpreteerd worden: voor Cox is onschuld een geschenk dat iedereen meekrijgt bij zijn geboorte. Met de jaren raakt men zijn onschuld echter kwijt. De cineast bestempelt onschuld echter als een onontbeerlijke voorwaarde om vrij en open van iemand te kunnen houden.

Dit pleidooi voor een waardige oude dag wordt door Cox gefilmd met een trage, statische camera. Om de innerlijke gevoelswereld van de personages weer te geven kiest de cineast voor een rijke beeldtaal met vaak lange stiltes. Ook de filmstructuur met de vele flashbacks is uitermate verzorgd. Opmerkelijk is de parallelmontage tussen de liefdesscènes van vroeger en nu. Ontroerend wisselt Cox het spiegelbeeld van de jonge Claire met dat van de oudere af

De in Antwerpen gedraaide flashbacks reveleren beetje bij beetje het verleden van de twee geliefden en hun passionele maar abrupt verbroken liefde in België kort na de oorlog. Een associatieve montage verbindt dat verleden naadloos met het heden, Het treinstation gebruikt de cineast als een bindende metafoor tussen beide perioden: de plaats waar men onbeperkt de trein van het leven kan op- of uitstappen. (2)

Bronnen

(1) Cinemagie 228
(2) Film en Televisie 512

Dirk Michiels, medewerker kfl antwerpen