In the Electric Mist

In het van moerasdampen doordrongen landschap van Louisiana wordt nog maar eens het verminkte lijk van een jonge vrouw gevonden. Politiedetective Dave Robicheaux wordt er niet vrolijker van. ‘No country for old men’, zie je hem bijna denken, zoals de sheriff dat deed in de gelijknamige film van de broers Coen. De associatie is niet toevallig, want beide gedegou­teerde wetsdienaren worden vertolkt door Tommy Lee Jones.

De ontdekking van het nieuwe lijk versterkt politiedetective Dave Robicheaux in zijn over­tuiging dat er een seriemoordenaar aan het werk is. Op weg naar huis moet hij in een totaal andere context zijn autoriteit laten gelden. De bestuurder van een rode sportwagen blijkt duidelijk onder invloed. Het gaat om de beroemde Hollywoodacteur Elrod Sykes (rol van Peter Sarsgaard), die in de buurt bezig is met de opnames van een film over de Amerikaanse Secessieoorlog. Maar beroemd of niet, Robicheaux kan de dronken Sykes onmogelijk laten doorrijden.

Tussen beide mannen zal – ondanks, of misschien juist door het drankprobleem van de acteur – snel een speciaal soort verstandhouding groeien. Sykes vertelt de politieman bijvoorbeeld dat hij in de buurt van de set, ergens diep in de ‘bayou’, het geketende, maar grotendeels vergane lijk van een zwarte man heeft zien liggen. Robicheaux blijkt meteen een idee te hebben waar dat skelet vandaan komt.

De film over de Amerikaanse Burgeroorlog wordt grotendeels gefinancierd door de lokale gangsterbaas Balboni (rol van John Goodman), die zichzelf op die manier blijkbaar opnieuw wil uitvinden als filmtycoon. Balboni en Robicheaux hebben ooit nog samen op de schoolbanken gezeten en sindsdien hebben hun wegen elkaar nog regelmatig gekruist, zij het aan verschillende kanten van de wet. Het moordonderzoek van Robicheaux brengt beide mannen opnieuw met elkaar in contact. Maar er zijn blijkbaar krachten aan het werk die vinden dat de politie­detective niet te diep moet graven. En dat hij bepaalde zaken uit het verleden beter laat rusten.

De volledige titel van de roman van Cajunauteur James Lee Burke waarop deze volledig op locatie (Louisiana) gedraaide film gebaseerd werd, luidt ‘In the Electric Mist with Confederate Dead’. Die verwijzing naar de Amerikaanse Secessieoorlog heeft niet alleen te maken met de film die Elrod Sykes daar aan het draaien is – en die, als cinefiel hommage van Tavernier, geregisseerd wordt door zijn collega John Sayles – maar ook met een ander belangrijk personage, namelijk de schim/geest van wijlen generaal John Bell Hood (rol van Levon Helm), die niet alleen in de dromen/hallucinaties van de politieman, maar ook in die van de acteur zo nu en dan zijn opwachting maakt.

De roman van Burke werd reeds in 1993 gepubliceerd, dus lang voor orkaan Katrina zo’n verwoestende impact zou hebben op New Orleans en andere delen van Louisiana. Regisseur Bertrand Tavernier vond dat hij zijn film niet in Louisiana kon draaien zonder de vaak schrij­nende naweeën (zoals het gesjoemel met overheidshulp) in het scenario te verwerken. En zo geschiedde, met de uitdrukkelijke zegen van de auteur zelf. Op die manier evolueerde In the Electric Mist nog meer tot een film waarin duidelijk wordt gemaakt hoe het verleden doorheen het heden kan blijven spoken. En wat dat zoal met het morele kompas van mensen kan doen. Vooral mensen die geconfronteerd worden met geweld en moord, met achterdocht en schuld­gevoelens.

Dat veteraan Tavernier vooral oog heeft voor de vertolkingen en uitstekend gebruikmaakt van de typische Louisianalocaties, maar daarnaast minder aandacht besteedt aan de traditionele conventies van de politiethriller, waarin alle losse eindjes aan elkaar geknoopt moeten worden, heeft tot zware meningsverschillen geleid met zijn Amerikaanse producent, die dan maar zelf aan de montage liet sleutelen en In the Electric Mist in de States niet eens een bioscooprelease gunde, zodat de film daar rechtstreeks op dvd werd uitgebracht. In onze bioscopen werd, zoals trouwens in de rest van de wereld, de versie van regisseur Tavernier zelf in roulatie gebracht.

Jan Temmerman in De Morgen, 22 april 2009

Zie ook FilmMagie nr. 594