Grand Canyon

Regisseur

Tijdens het festival van Berlijn in 1922 mocht de Amerikaanse regisseur L. Kasdan de gouden Beer in ontvangst nemen voor zijn zesde langspeelfilm.
GRAND CANYON bevestigt immers het veelzijdig talent van Kasdan. Hij behoort tot de meest creatieve mensen van de jonge Amerikaanse filmgeneratie. Op verschillende terreinen van het filmbedrijf verdiende Kasdan reeds zijn sporen: als regisseur, scenarioschrijver, acteur en produktieleider. van BODY HEAT-1981. THE BIG CHILL-1983, SILVERADO1935, THE ACCIDENTAL TOURIST-1988 en GRAND CANYON-1991 is hij regisseur en tevens scenarioschrijver. Hij was scenarioschrijver van o.a. Raiders of de Last Ark—1981 en Return of the Jedi—1983. Kasdans veel— zijdigheid bestaat erin dat hij erg van elkaar verschillende dingen in verbinding kan brengen zonder dat het kunstmatig overkomt. Met zijn kaleidoscopische werkwijze bereikt hij in GRAND CANYON een hoogtepunt.

Filmthema’s

De grote aandachtspunten in de film kan men herleiden tot 4 thema’s: —de familie, basketbal, Los Angeles—Engelenstad en de Grand Canyon.

De familie  
Met een scherpe blik analyseert Kasdan de Amerikaanse samenleving. Hij komt op voor de grote waarde van het gezin waarin het individu sterkte en geborgenheid vindt. Zo vormt in THE BIG CHILL en SILVERADO de familie de rode draad die in het verhaal de personages aan elkaar weeft.  In GRAND CANYON diept hij deze visie sterker uit dank zij de medewerking van zijn echtgenote Meg Kasdan. Lawrence Kasdan verklaart: ‘I Mijn vrouw heeft veel bijge— dragen tot de karaktertekening van de personages in het scenario. Zo biedt de film een levensnabije kijk op huwelijk en gezin in de bedreigde grootstedelijke maatschappij van Los Angeles.’ ‘

Basketbal
Het basketbal is de tweede rode draad die door de film loopt. Je kan heel het filmverhaal opbouwen door middel van de sequenties die handelen over basketbal. In de generiek zie je zwart—wit beelden van negers die basketbal spelen in een wijk. Als het tempo van de muziek versnelt wordt zwart—wit kleur en bevinden we ons samen met een groot publiek in een wedstrijd van de fameuze L. A. Lakens met o.a. de beroemde speler Magic Johnson. Het hoofdpersonage Mack zit tussen een overwegend blank publiek.

Om de verkeersfile te vermijden rijdt hij langs een hem onbekende weg naar huis. De blanke begoede advocaat stelt met angst vast dat hij in de buurt is terecht gekomen waar negen bendes de spelregels bepalen nl. de buurt waarnaar de eerste zwart—wit beelden verwijzen. Uitgerekend hier heeft hij met autopech af te rekenen en krijgt hij wachtend op een takelwagen ‘bezoek’ van een terreurbende. In het sportstadion keek Mack met interesse naar zwarte basketbalspelers, terwijl hij nu angstig op redding wacht in één van de buurten waaruit de zwarte spelers afkomstig zijn. Zo werkt Kasdan geregeld met contrast beelden.

Het tweede belangrijke personage is Simon, de zwarte bestuurder van de takelwagen. Hij weet door zijn diplomatisch optreden Mack en zijn wagen te redden uit de agressieve greep van de jonge zwarten.

Van zwarte tot zwarte heeft Simon tot de gewapende, arrogante bendeleider gezegd: “De wereld hoeft niet zo te zijn. Ik moet mijn job kunnen uitoefenen zonder dat ik daartoe aan jou de toestemming hoef te vragen. Alles dient anders te verlopen dan de manier waarop het nu gebeurt in LA.

De zwarte Simon is het levend bewijs dat de dingen in LA anders kunnen verlopen dan volgens de spiraal van het blinde geweld. Als in de voorlaatste sequentie Simon en Mack basketbal spelen is het duidelijk dat Kasdan suggereert dat blank en zwart elkaar kunnen vinden in een fysieke sportprestatie die regels respecteert.

Engelenstad
Op de laatste sequentie na, speelt de film zich volledig af in Los Angeles. Amerikaanse grootstad beheerst door agressiviteit en angst. De beelden zijn ontstaan uit de jarenlange ervaring die Kasdan en zijn vrouw in en met de stad hebben opgedaan. De Kasdans slagen erin het maatschappelijk documentair karakter volledig te integreren in de filmische vertelling. Zo is het beeld van de steeds aanwezige politiehelikopter tegelijk een visueel en auditief bindteken tussen de verschillende scènes als een zichtbaar en hoorbaar teken van de bewaking tegen grootstedelijke onveiligheid. Tegen de achtergrond van dit destructief levensklimaat drukken de Kasdans hun geloof uit dat de mens voor het moreel waardevolle kan kiezen.

In het portret van de twee personages: zwarte Simon en blanke Claire tekenen de Kasdans de blijvende aanwezigheid van engelen in de stad. Claire doet alles om haar man Mack en haar zoon Roberto te overtuigen in te stemmen met de adoptie van een baby die in het park als vondeling was achtergelaten.

Simon waakt over het gezin van zijn alleenstaande zuster en haar twee kinderen. Hij spaart geld noch moeite voor de opvoeding van zijn eigen dove dochter en tracht zijn neef Otis uit de lokroep van de bendes te halen.

De Grand Canyon
De slotsequentie van de film brengt het bezoek aan de Grand Canyon in beeld. Allen kijken zwijgend naar het grote natuurwonder.
Mack maakt de bedenking: “I think it ’s not all bad.” Niet alles is slecht…

Wanneer men de beweging bekijkt die de film beschrijft, ontdekt men dat de regisseur de filmische reis laat beginnen in het nachtelijke donker van de grootstad LA en laat aankomen in het zonnige licht dat over de Grand Canyon schijnt…
De gids tijdens de reis is Simon. Hij is degene die de weg kent. Ook Claire, de andere engel wier naam verwijst naar het licht, brengt haar gezinsleden in de juiste richting.

Beide families komen aan bij het grote natuurwonder van de Grand Canyon, waar een wondere levenskracht uit straalt.

Paul De Vries, aalmoezenier KFL—Antwerpen