Fahrenheit 9/11

Van alle films die u dit jaar moet bekeken hebben – van welk genre u ook houdt of welke politieke voorkeur u ook hebt – voert Michael Moore’s documentaire wel de lijst aan.

FAHRENHEIT mag uitdagend zijn, zijn publiek in verrukking brengen of verdelen, maar niemand reageert onverschillig op deze schokkende EN grappige kijk op het beleid van Bush en de manier waarop zijn bestuur het terrorisme en de oorlog in Irak aanpakt.

FAHRENHEIT is, natuurlijk niet, het laatste woord dat over president George W. Bush of Irak wordt gezegd. Het is slechts het woord van Moore. Deze film, het onderwerp van veel controverse, is een tartend persoonlijk statement over wat de oorlog in feite is, gemengd met Moore’s gekende mix van humor, popcultuur, guerilla-filmtaktiek en speelsheid.

Met erg kundig gemonteerde en becommentarieerde archiefbeelden toont de film Bush soms als een aantrekkelijke, vastbesloten en aangename, jongensachtige man. Maar evengoed hakt de film op hem in met bijtende satire, en schildert hij Bush af als een lichtgewicht opportunist, die geprangd zit tussen een geprivilegieerde opvoeding, rijke vrienden en soms gevangen door de stortvloed aan ontwikkelingen. Bush wordt algauw de komische ster van FAHRENHEIT 9/11. Maar de komedie is donker en gedrenkt in tragedie. Dat is meteen de kracht van FAHRENHEIT 9/11: de manier waarop hij onze emoties aanvalt, ons aan het lachen brengt EN tot kwaadheid en afgrijzen voert.

De film doet vaak denken aan David Letterman, “Saturday Night Live” of “Dr. Strangelove”.

FAHRENHEIT 9/11 is geen onberispelijke journalistiek, laat staan geschiedenisles, maar het is wel zo goed als superbe cinema.

Voor een bepaald publiek zal FAHRENHEIT 9/11 propaganda lijken, voor een ander een modern “J’Accuse.” Maar je hoeft Moore’s ideeën niet te delen om je te amuseren met zijn film. In mei ontving FAHRENHEIT 9/11 de Palme d’Or en de langste ononderbroken staande ovatie in de geschiedenis van Cannes (25 minuten).

De titel FAHRENHEIT 9/11 verwijst naar Ray Bradbury’s Orwelliaanse roman over een futuristische samenleving die boeken verbrandt, genaamd “Fahrenheit 451” (de temperatuur waarop boekenpapier ontbrandt = 233°C).

De grootste verdienste van Moore en zijn humoristische scepsis is wellicht dat hij een gigantisch debat heeft doen losbarsten in de VS en ver daarbuiten.

bron: Michael Wilmington in Chicago Tribune

Nico Krols

De families Bush en Saud kennen elkaar al een hele tijd. Verregaande belangenvermenging is volgens de Amerikaanse journalist Craig Unger erg nadelig voor de Midden-Oostenpolitiek van de VS. Unger schreef al eerder over de Saudische connecties van de familie Bush maar zijn verhaal kreeg pas aandacht nadat Michael Moore het in zijn film FAHRENHEIT 9/11 gebruikte.

Een deel van het boek verscheen in het tijdschrift Vanity Fair. Moore las het en nam contact met de journalist. Na enkele lange gesprekkken – gedeeltelijk te zien in de film – besloot Moore delen van het boek in de film te gebruiken. Unger werkte echter niet mee aan het scenario.

Op de opmerking: “Het is best een goede film maar hij zit vol met gewiekste propaganda. Het is allemaal zo weinig genuanceerd, er wordt vooral op effect gejaagd en met journalistiek heeft de film niet veel te maken.” reageert de journalist Unger:

“Luister. Als je bezig bent met het soort onderwerpen waarover ik boeken schrijf, dan wil je gehoord worden. Van een non-fictieboek verkoop je – als het een bestseller is – misschien 150.000 exemplaren. Je wordt in het beste geval eens uitgenodigd voor een talkshow, maar je wordt geacht daar vooral geen te ingewikkelde dingen te vertellen.
Als je dan de kans krijgt om samen te werken met iemand als Michael Moore moet je gek zijn om neen te zeggen. Uiteraard: in een boek kan je nuanceren, in een film kan je niet werken met voetnoten of bronvermeldingen. In die zin doe je toegevingen.
Maar daar staat tegenover dat Michael op zijn manier mensen weet te bereiken die anders nooit je verhaal zouden horen. Dat is het al bij al waard.”

En na de vraag: “Het is toch moeilijk voor te stellen dat niemand in het Witte Huis de zaken een beetje volgt?” is het antwoord van Unger:

“Onderschat de ideologische gedrevenheid en blindheid van deze ploeg niet. Uiteraard zijn er een heleboel specialisten die de president of zijn raadgevers precies zouden kunnen uitleggen hoe die regio in elkaar zit. Maar die mensen wordt al lang niets meer gevraagd. Alleen informatie die het eigen wereldbeeld bevestigt, is welkom.
Er wordt in het Witte Huis erg selectief naar de werkelijkheid gekeken.”

Craig Unger

De Familie Bush en het Huis Saud
De verborgen betrekkingen tussen de twee machtigste dynastieën ter wereld

Vertaald door Ruud van der Helm, Globe/Mets & Schilt, Brussel/Amsterdam, 368 blz

Oorspronkelijke titel: House of Bush – House of Saud

Craig Unger werkte voor de New York Observer en was hoofdredacteur van Boston Magazine.
Hij schrijft voor bladen als The New Yorker, Esquire, Vanity Fair.

Zij interesse voor de familie Bush dateert al van 1992, toen hij als onderzoeksjournalist Bush’ rol uit de doeken deed in de Iran-Contra-affaire.

Zie ook F&TV nr. 543

bron: DS LETTEREN – De Standaard 12 08 2004 – interview Patrick Stouthuysen