Erin Brockovich

Kort

Een moeder zit met haar drie kinderen financieel aan de grond, maar zij toont haar veerkracht door zich een job toe te eigenen op een advocatenkantoor en nog een milieuschandaal op te delven ook.

Regisseur

Voor informatie over Steven Soderbergh verwijzen we u graag terug naar de tekst over Traffic die u eerder dit seizoen hebt kunnen bekijken. Het zal u meteen opvallen dat sinds zijn opmerkelijke debuut Sex, lies and videotape de films van Steven Soderbergh zeker één ding gemeen hebben: ze tonen aan dat de regisseur er niet van houdt in herhaling te vallen. Na zijn zelfverzekerde stilistische ode aan de sixties – The Limey – pakt het onuitspreekbare Erin Brockovich uit als een droog, maatschappelijk geëngageerd feitendrama. Zeg nu zelf: had u van de schepper van Traffic verwacht dat hij ook zoiets als Erin Brockovich zou maken? Toch wel. Al laat hij  beeldexperimenten achlterwege, zelfs hier zie je dat hij geleerd heeft van de Franse nouvelle vague uit de jaren zestig en vermengt hij dat met de essentie van Hollywood: starpower. Hij kan acteurs en actrices maken. Met Julia Roberts als Erin Brockovich doet hij dat op een gedurfde manier. Hij voert haar niet voor de zoveelste keer als een ‘babe’op, Roberts speelt een ex-missimet de nadruk op ex,  één en al tits-and-ass in juist in deze atypische rol laat zij haar ware kunnen zien.

Verhaal

Erin Brockovich opent met de tekst ‘This is a true story’. Dan komt een goedkoop opgedirkte Julia Roberts in beeld tijdens een sollicitatiegesprek, waarbij al snel duidelijk wordt dat ze voor de zoveelste keer geen baantje zal krijgen. Een waar gebeurd verhaal over gewone mensen, met een miljoenen dollars incasserende ster? Dat lijkt weinig goeds te beloven. Terwijl de begincredits over het scherm schuiven stapt Roberts in haar auto en rijdt weg. Dan, terloops, in een hoelde van het beeld, wordt ze aangereden. Geen rondvliegend blik, geen flitsende montage. Alleen een doffe klap waarmee Steven Soderbergh zegt: opletten mensen, this is a true story!

Op het eerste gezicht lijkt het verhaal van Erin Brockovich zich nauwelijks te onderscheiden van het gemiddelde op feiten gebaseerde tv-drama. De titelheldin is een gescheiden moeder van drie kinderen, die nauwelijks de eindjes aan elkaar kan knopen. Haar magere financiële reserves raken compleet uitgeput door de hoge medische kosten na het auto-ongeluk. Als ze uiteindelijk toch een baantje bemachtigt op een advocatenkantoor stuit ze op een geschil tussen een cliënt en een verzekeraar van ziektekosten, waarachter een milieuschandaal schuil blijkt te gaan. Door haar vasthoudendheid onthult amateur-speurneus Erin hoe een groot chemieconcern het grondwater rond een fabriek vervuild heeft met zware metalen, waardoor praktisch alle zeshonderd omwonenden getroffen zijn door terminale ziekten, erfelijke afwijkingen en andere ernstige gezondheidsklachten. Het is het begin van een historische rechtszaak, die leidde tot een ongekend hoge uitkering van smartengeld.

Vorm en regie

In een gortdroge stijl en in een rechtlijnige verteltrant stevent Soderbergh met zijn David en Goliathverhaal af op een triomfantelijke ontknoping. Ondanks de behoorlijke lengte boeit de film, omdat hij vanuit een maatschappelijke betrokkenheid de maar weer eens toont dat er in onze wereld nog steeds grote firma’s zijn die – niet gehinderd door overheden – de basisrechten van gewone mensen met voeten treden als er ergens een cent valt te verdienen. Erin Brockovich toont aan dat het zo vaak verguisde waargebeurde drama wel degelijk recht van bestaan heeft. Het genre is in een slecht daglicht komen te staan door de vele middelmatige televisieproducties die maandelijks van de lopende band rollen: de slechtere weekendfilm, zeg maar. Bij gebrek aan echt hartverscheurend dramatisch materiaal passeren daarin uit het leven gegrepen verhalen over berouwvolle draagmoeders, afgewisseld met eindeloze reeksen stalkers, ten onrechte veroordeelden en niet te vergeten de nog immer populaire ziektes-van-de-week. Hoe larmoyant deze ware ge;chiedenissen ook worden uitgewerkt, voor sommige verhalen die werkelijk het vertellen waard zijn, is de rechttoe rechtaan dramatisering helemaal geen verkeerde vorm. Soderbergh heeft zich dat gerealiseerd, en zag af van de opvallende stilistische middelen die hij in het verleden altijd zo gretig inzette. Hoewel zijn hand wel degelijk voelbaar blijft in de sterke acteursregie lijkt Erin Brockovich zich af en toe bijna zelf te hebben geregisseerd.

Vertolking

Het stralende middelpunt van de film is Julia Roberts die zelden zo op haar plaats was in een rol als hier. De echte Erin Brockovich, die ook nog even c;vor het beeld loopt als een hamburgerserveerster, mag zich gevleid voelen door de manier waarop ze wordt geportretteerd. Roberts maakt haar charmant, doortastend, grappig en betrokken, maar tegelijkertijd is ze ook egocentrisch en onzeker genoeg om niet helemaal heilig te worden verklaard. Om haar doel te bereiken gooit Roberts alle wapens in de strijd, waarbij hoofdrollen zijn weggelegd voor haar rappe tong, een stralende glimlach en de wonderbra, in de jaren tachtig een onmisbaar kled•n’lstuk voor de Amerikaanse vrouw. Vooral de scènes waarin zij haar baas overtuigt van de noodzaak van hun strijd voor de goede zaak, zijn ijzersterk, mede door het immer solide tegenspel van Albert Finney. De ervaren Britse acteur zet overtuigend een oudere, gedesillusioneerdeadvocaat neer die zich door Erin laat overhalen om zijn praktijk en daarmee zijn oudedagsvoorziening, op het spel te zetten voor een hoger doel. In de romantische verhaallijn wordt Erin gesteund door een stoere motorbink (Aaron Eckhardt), die liefdevol zorgt voor haar kinderen en het huishouden. Misschien leidt het wat af van de menselijke tragedie die zich afspeelt rond de dood en verderf zaaiende chemische fabriek, maar het laat toe van Erin Brockovich een sterke karakterstudie te maken.

Bronnen: Fritz de Jong in de Filmkrant& Michel Sabbe in Film en Televisie 502

Nico Krols – medewerker KFL ANTWERPEN