Das Lehrerzimmer

Het Duitse schooldrama Das Lehrerzimmer is een meedogenloze thriller waarin het ademloos toekijken is hoe wantrouwen en desinformatie het enthousiasme van een jonge leerkracht fnuiken.
Het hoogtepunt van dit Duitse schooldrama zit in een klassikale oerkreet, aangevuurd door de radeloze juf Carla Novak. Geen begeesterde studenten die op hun bureau gaan staan om hun leraar te eren dus, zoals in bekende schoolfilms als Dead poets society of Dangerous Minds. Geen ‘coole’ leerkracht die zelfinzicht verwerft terwijl ze het leven van haar ‘moeilijke’ leerlingen op de rails krijgt. Niet dat Carla dat niet probeert, maar haar enthousiasme mondt uit in een claustrofobische nagelbijter die een carrière in het onderwijs er allesbehalve aantrekkelijk doet uitzien.

Ingo FliessDe rechtschapen Carla benadert elk kind met dezelfde onbevooroordeelde blik en houdt er een frisse aanpak op na. Zo begint ze elke dag met een vrolijke samenzang – niet vanzelfsprekend met een bende kritische tieners. Hoe fragiel dat idealisme is, ontdekt Carla wanneer er in de lokalen regelmatig spullen en geld verdwijnen, en wanneer de beschuldigingen ruiken naar racisme. Als nieuweling op de school bouwde Carla nog geen krediet op in de leraarskamer, maar ze reageert toch verontwaardigd wanneer de directie kinderen uit de leerlingenraad vraagt om hun klasgenoten te verraden en daarover te liegen. Ze klaagt de moraliteit van de ondervragingsmethodes aan, maar wordt door haar collega’s weggezet als niet-solidair en naïef.

Vergaarbak van emoties

Tot hier lijkt Das Lehrerzimmer een realistisch maatschappelijk drama, maar dan verandert het razendsnel in een enerverende whodunit. Scenarist-regisseur Ilker Çatak maakt handig gebruik van het feit dat scholen een microkosmos van de maatschappij vormen. Kinderen uit alle socio-economische lagen, met alle soorten achtergronden, ambities en ouders, zitten noodgedwongen samen in die vergaarbak vol emoties, intriges en structuren uit het ‘echte leven’.
Al sijpelt die buitenwereld wel heel agressief de schoolmuren binnen, bv via een whatsappgroep van nietsontziende en wantrouwige ouders. In een paar plotwendingen die niet zouden misstaan in een politieke thriller, ontdekt Carla wie de diefstallen pleegt. Maar die kennis levert haar weinig op, integendeel. Opgestookt door een paar onuitstaanbare collega’s en de meest achterdochtige interviewers die ooit bij een schoolkrantje hebben gewerkt, belandt Carla in een niet-aflatende paniekaanval. Haar goede intenties verstommen, samen met de waarheid, in een kakofonie van luide roepers die in hun verontwaardiging en zelfgenoegzaamheid vergeten dat ze helemaal niets te maken hebben met het probleem, dat met de minuut moeilijker op te lossen valt.

Dankzij de withete vertolking van Leonie Benesch, de overtuigende jonge cast en de strakke regie is elke afwikkeling, hoe verrassend ook, toch geloofwaardig. Çatak zoomt zo moeiteloos uit naar de bredere wereld en schetst een weinig hoopvol beeld van onze maatschappij van over-inmenging, desinformatie en polarisatie. Dat maakt Das Lehrerzimmer naast bloedstollend ook deprimerend, maar op de best mogelijke manier. En als dat niet genoeg is: vakbonden kunnen de film ook handig inzetten tijdens onderhandelingen voor betere arbeidsvoorwaarden in het onderwijs.

Fien Meynendonckx in De Standaard 5/3/24