Boy From Heaven

De Egyptische thriller Boy From Heaven* is behalve spannend ook een lust voor het oog

Regisseur Tarik Saleh koppelt politieke intriges aan eeuwenoude religieuze rituelen en liet zich inspireren door Umberto Eco’s De naam van de roos.
‘Het gaat er niet om wie je bent, het gaat erom wie je wil zijn’, zegt een kamergenoot tegen eerstejaarsstudent Adam — om hem direct daarna de bijnaam ‘sardine’ te geven. Zo gemakkelijk zal Adam (Tawfeek Barhom) zijn eenvoudige afkomst dus niet achter zich laten. Hij is een visserszoon uit een klein dorp. Tot zijn eigen verrassing is hij toegelaten tot de prestigieuze Al-Azhar-universiteit in Caïro.
Wie wil Adam zijn? Dat is de grote vraag in Boy From Heaven, een thriller die draait om dekmantels, allianties en intriges. Adam is nog maar net aangekomen op de universiteit wanneer de grootimam overlijdt. De theologische faculteit van Al-Azhar, een van de oudste universiteiten ter wereld, is een gezaghebbend instituut voor de soennitische islam. De geestelijk leider van Al-Azhar heeft een grote religieuze én politieke invloed, dus de keuze van een opvolger is beladen.
De Egyptische regering mag zich niet openlijk bemoeien met de aanstelling van een nieuwe grootimam, maar is niet van plan zich afzijdig te houden. De nationale veiligheidsdienst heeft een informant binnen de universiteit. Tot die op gruwelijke wijze wordt vermoord. Dan komt Adam in beeld: kolonel Ibrahim (Fares Fares), een oudgediende binnen de veiligheidsdienst, ziet de jonge, naïeve student als nuttige pion in zijn spel.
De Zweedse regisseur en scenarioschrijver Tarik Saleh bewees met The Nile Hilton Incident (2017) dat hij uitstekende thrillers kan maken. Die film, over de moord op een zangeres en corruptie van hoog tot laag in Egypte, zorgde ervoor dat Saleh niet meer welkom is in het geboorteland van zijn vader. Boy From Heaven werd gefilmd in Turkije: de Süleymaniye-moskee in Istanbul fungeert als stand-in voor de Al-Azhar-moskee.
Dit keer lag er geen waargebeurd verhaal ten grondslag aan het scenario. Saleh liet zich weliswaar inspireren door nieuwsberichten rondom Al-Azhar, maar putte net zo goed uit Umberto Eco’s roman De naam van de roos, waarin een moordmysterie werd gesitueerd in een middeleeuws klooster. Op vergelijkbare wijze koppelt Saleh politieke intriges aan eeuwenoude religieuze rituelen. Een detective ontbreekt: het is de kijker die moet beoordelen wie precies welk spelletje speelt.
Behalve spannend is Boy From Heaven, bekroond met de prijs voor het beste scenario op het filmfestival in Cannes, ook een lust voor het oog. De drukte van het chaotische Caïro, waar dorpsjongen Adam zich hoogst ongemakkelijk voelt, contrasteert mooi met de evenwichtige architectuur van de enorme moskee, een plek waar bijna niemand zijn stem verheft. De traditionele kleding van de studenten maakt het indrukwekkende beeld compleet.
Boy From Heaven gaat over de verhouding tussen kerk en staat en de strijd tussen een gematigde en meer fundamentalistische religieuze macht. Toch laat Saleh die zwaarbeladen thema’s nooit de overhand krijgen. Hij concentreert zich op de zorgen van Adam, die zich in een onmogelijk parket bevindt. Als éénling je weg zoeken in een levensgevaarlijk doolhof, als sardine ontsnappen uit een vissersnet — daar draait deze fraaie, knap geschreven thriller om.

Pauline Kleijer in De Volkskrant, 25 april 2023

*Noot van FilmMagie: In Nederland werd de film uitgebracht als ‘Cairo Conspiracy’. De titel werd in bovenstaande tekst gewijzigd in ‘Boy From Heaven’. Onder die vertaling van de originele titel (Walad min al-Janna) kende de film zijn release in Vlaanderen.