Argo

Dat het echte leven soms gekker is dan je zelf zou kunnen verzinnen, bewijst de thriller Argo weer eens. Voor deze film viste Ben Affleck een tot voor kort geheime heldengeschiedenis uit het archief van de CIA, en laat hij op spannende wijze zien hoe een agent met de hulp van Hollywood zes ten dode opgeschreven ambassade¬¬medewerkers uit Teheran smokkelde.

Als je een samenvatting leest van het plan waarmee CIA-agent Tony Mendez in januari 1980 op de proppen kwam, is het moeilijk te geloven dat hij ooit toestemming kreeg om het uit te voeren. Aan de andere kant: men zat in een onmogelijke situatie en moest toch wat.

In november 1979 werd de Amerikaanse ambassade in de Iraanse hoofdstad Teheran namelijk bezet door islamitische revolutionairen. Zij waren woedend omdat de VS asiel had verleend aan de door hen verdreven sjah, en namen 63 diplomaten en burgers in gijzeling. In het tumult van die dag wisten zes medewerkers te ontsnappen naar de ambtswoning van de Canadese ambassadeur. Zij konden daar niet ten eeuwigen dage blijven, en hun ontdekking zou tot een gewisse dood hebben geleid.

Vanuit Amerika zette Tony Mendez een onorthodoxe reddingsmissie op poten. Hij haalde een bevriende specialist in make-up, John Chambers (John Goodman) en producent Lester Siegel (Alan Arkin) over om in razendsnel tempo de contouren van een Hollywoodfilm op te zetten. Ze kozen het script van een namaak Star Wars-film genaamd Argo, lieten het artwork maken en gaven een persconferentie over het project. Dit alles zodat Mendez de identiteit van filmproducent kon aannemen zonder bij de eerste de beste controle door de mand te vallen. Aangekomen in Iran voegde hij zich bij de zes onderduikers, die hij inlijfde als filmcrew. Met zijn zevenen vertrokken ze vervolgens weer richting het vliegveld van Teheran, waar een vliegtuig naar Istanbul hen hopelijk in vrijheid zou brengen.

De afloop van dit verhaal is bekend sinds de CIA in 1997 het dossier over de operatie vrijgaf. Bijzonder genoeg maakt het voor de spanning niets uit of je de uitkomst kent of niet. De opbouw boeit wegens de hoge risicofactor van het plan en de moeilijkheden die Mendez thuis en in Iran had om het plan ten uitvoer te brengen. En dan moeten de laatste belangrijkste hordes nog genomen worden: de controles op het vliegveld, van de eerste oppervlakkige blik op het paspoort tot de ondervraging door de militaire politie bij de gate toe. Knap verweven in die zenuwslopende geschiedenis van een onmogelijke ontsnapping is een verhaal over Hollywood; over het onverholen plezier waarmee oude rotten in het vak Chambers en Siegel hun dagelijkse werk – het creëren van een valse wereld – inzetten voor het goede doel.

Daar komt nog bij dat Affleck de sfeer van die tijd sterk wist te treffen. Het lijkt alsof Argo in 1980 is gemaakt, zo treffend zijn de decors en kostuums. Maar dat is niet alles, want ook de beelden van de bestorming van de ambassade en het straatbeeld van Teheran komen authentiek over. De toon is bovendien niet zo pro-Amerikaans als je misschien zou verwachten; er wordt ook getoond waarom de Iraniërs zo pissig waren op de VS, en de belangrijke rol van de Canadezen bij de redding wordt nadrukkelijk belicht.

Argo is daardoor niet alleen spannend, het gaat ook nog eens ergens over. Door die combinatie is het logisch dat Afflecks derde film als regisseur in thuisland Amerika een aantal Oscars binnenrijfde.

Kremer | 08-11-12 | op spitsnieuws.nl

Zie ook FilmMagie nr. 630