An angel at my table

Cineaste Jane Campion

De Nieuw—Zeelandse cineaste Jane Campion draaide haar eerste film in

1982, toen de Australische filmproduktie internationaal doorbrak en Nieuw—Zeeland mee genoot van deze wereldwijde erkenning van de films uit het vijfde werelddeel. Na de kortfilm PEEL (1982) volgde in 1989 de langspeelfilm SWEETIE. In beide films legde Campion de zieleroerselen van de Vloot zonder zich te storen aan de grenzen die maatschappelijke conventies opleggen.

Al van in haar jeugd was Campion gefascineerd door het literaire werk van Janet Frame, een Nieuw—Zeelandse schrijfster die behandeld werd voor schizofrenie. Toen Frame haar lange zielestrijd naar literair succes verwerkte in een driedelige autobiografie, waarin ze afrekent met de medische wereld die haar ten onrechte als schizofrene had bestempeld, was Campion meteen geïnteresseerd in een verfilming. Met AN ANGEL AT MY TABLE brengt de cineaste het leven van Frame op overrompelende wijze tot leven. Met haar typische regiestijl slaagt ze erin de scènes, waarin meer getoond dan gesproken wordt, een grote intensiteit mee te geven

Driedelig portret

In TO THE ISLAND, het eerste deel van deze trilogie, volgen we de kinderjaren van Janet Frame, een roodharig dikkertje dat door haar klasgenoten wordt buitengesloten. Campion toont het besloten wereldje van Janet in kleine schilderachtige taferelen met heldere, bijna hyperrealistische kleuren. Gelukkige en akelige momenten wisselen elkaar af. Zo is er Janets liefde voor taal en literatuur, overgedragen door haar moeder en gestimuleerd door de taalleraar. Maar er zijn ook de epileptische aanvallen van haar broer en de tragische dood van haar zus. Gepokt en gemazeld zet Janet de stap van kindertijd naar adolescentie, steeds onzekerder over haar onaantrekkelijkheid.

In het centrale deel AN ANGEL AT MY TABLE volgen we Jane in een uiterst moeilijke periode in haar leven. Op de universiteit raakt ze steeds meer in zichzelf opgesloten.

Wanneer ze geen uitweg meer ziet beslist haar omgeving dat het beter zou zijn dat ze een tijdje rust zou nemen. Janet denkt een veilig toevluchtsoord te vinden in een psychiatrische kliniek, maar de diagnose luidt schizofrenie. Acht jaar lang worden haar elektro— shocks toegediend. Pas wanneer haar eerste boek verschijnt en een prijs haalt worden haar geestelijke vermogens geherwaardeerd. Het derde deel voegt nog maar weinig nieuws toe aan Janets psychologische typering. In THE ENVOY FROM MIRROR CITY reist ze met een studiebeurs door Europa. Tijdens een kort verblijf in een Londens ziekenhuis krijgt ze te horen dat ze nooit aan schizofrenie geleden heeft. Gelouterd keert Frame terug naar haar geboorteland.

Campion geeft in deze film blijk van een sterke affiniteit met de persoonlijkheid van Frame. Ze transformeert de complexe gevoelens van onzekerheid en eenzelvigheid in sprekende filmbeelden die de essentie van de neergeschreven herinneringen weergeven.

De engel uit de titel vertegenwoordigt de inspiratie, de tafel staat voor vertrouwen.

Met deze symboliek als leidraad filmt Campion Frames gevoelen dat niemand haar begreep en bewijst ze het omgekeerde: er heersen een groot begrip en grote overeenkomst tussen Frames literair en Campions filmisch talent.

samengelezen door Dirk Michiels, medewerker KFL—Antwerpen