A New Kind of Wilderness

Gevoelig portret van een natuurgezin in rouw

Een gezin met vier kinderen trekt zich terug in de natuur. In haar blog Wild + Free documenteerde moeder en fotografe Maria in beeld en tekst hoe het hun verging, in een opgeknapte boerderij tussen naaldbomen en beken. De Noorse documentairemaakster Silje Evensmo Jacobsen raakte geïntrigeerd door deze keuze voor een leven in het groen en zocht contact.

Maar de plannen voor een film waren nog niet gerezen of Maria bleek ernstig ziek. Wat een film had moeten worden over eigengereide jonge ouders die zich losmaken van sociale codes en de stedelijke ratrace, werd een portret van een rouwend gezin.

Vader Nik, mentaal gevloerd door het verlies van zijn vrouw, houdt dapper vast aan een zelfvoorzienend bestaan dat hij samen met haar had ontwikkeld. Met een grote moestuin en dieren, en thuisscholing voor de drie jongste kinderen. Weg van ‘instituten’, en van de ‘gevangenis’ die wat hem betreft een reguliere school is. Nu twijfelt de ontheemde Brit of zijn Noors goed genoeg is om zijn kinderen te onderwijzen.

Een zachtaardige doch sterke man met veel twijfels

Nik doet soms denken aan de verbeten teruggetrokken, verweduwde vader die Viggo Mortensen speelde in Captain Fantastic. Die stuitte op vergelijkbare vraagtekens: is de levensovertuiging van ouders ook het beste voor kinderen? Maar Nik is zachtaardiger. Een fitte verschijning die zonder omhaal een stier doodt (en het dier gracieus bedankt) maar over het welzijn van zijn kroost hardop piekert en peinst.

Remigreren naar zijn thuisland is een optie. Maar hoe is dat voor zijn stiefdochter Ronja, die in Noorwegen haar eigen vader heeft? Je ziet zijn vertwijfeling en lichte paniek wanneer dochter Freja, inmiddels toch naar school gegaan, op dag één thuiskomt met een iPad.

Jacobsen, die haar film eerder dit jaar op het Sundance festival in première liet gaan, betoont zich een discrete observator die schitterend intieme momenten vastlegt. Onwillekeurig buitenbeentje Ronja, een zeer gevoelige tiener, en de jongere Freja hebben emotionele, verstandige uitwisselingen. De jongste, kleuter Ulv, vraagt zich af of zijn mes mee zou mogen naar school.

Met lange haren en een kip op schoot

De regisseuse blijft weg van gemakzuchtige plattelandsromantiek, maar is duidelijk gefascineerd door de alternatieve levensstijl, met kinderen in mooie stoere truien en met lang wapperend haar. Speelse, vrije, ondernemende kinderen die op hun buik naar kevers kijken, in de moestuin werken, een kip op schoot nemen, met biggetjes spelen, een boom omhakken. De geur van hun moeder missen, zich zorgen maken over hun vader. En gaandeweg een nieuwe balans zullen vinden.

Secuur gemonteerd schetst Jacobsens film de emotionele turbulentie én innerlijke kalmte van een hecht gezin dat door bossen struint, vissen vangt en bloemetjes plukt voor mama’s graf. Via haar foto’s blijft Maria niet alleen deel van het gezin, maar ook van deze sensitieve, ontroerende film.

Remke de Lange in Trouw, 28 augustus 2024