45 Years

Andrew Haigh beschikt over een uitzonderlijk fijn filmersoog. Met zijn derde speelfilm, een indrukwekkend huwelijksdrama, maakt hij de hooggespannen verwachtingen waar.

Je kon het al raden, toen de Britse regisseur Andrew Haigh drie jaar geleden het Rotterdams filmfestival bezocht met zijn speelfilm Weekend. Dat schijnbaar eenvoudige portret van de ontluikende liefde en intimiteit tussen twee jonge mannen was uitzonderlijk naturel en aangrijpend; van deze Britse regisseur viel nog veel moois te verwachten. Haigh (42), ooit assistent-editor bij Hollywoodfilms als Gladiator, beschikt over een fijn filmersoog. Na Weekend (2011) ontwikkelde en regisseerde hij voor HBO de tv-serie Looking, over de moderne levens en frustraties van jonge homo’s in San Francisco.

Met 45 Years, zijn derde speelfilm, waarvoor beide hoofdrolspelers eerder dit jaar werden bekroond op het festival van Berlijn, richt de scenarist en regisseur zich op het leven van een ouder Brits echtpaar. Kate en Geoff Mercer (Charlotte Rampling, Tom Courtenay), bevinden zich in een fase waarin het leven is uitgekristalliseerd: gepensioneerd, geen kinderen, enkel nog oude vriendschappen. Hun 45-jarige huwelijksfeest is op komst en vraagt aandacht – zetten we wel of niet Happy Together van The Turtles op de muzieklijst van de dj?

EEN HERZIENING VAN HET GEDEELDE LEVEN

45 Years stelt essentiële vragen over de levenslange verbintenis tussen twee mensen, die elkaar, naar nu blijkt, níet ten diepste kennen. Wat zegt dat?

En dan ontwricht het verleden het nu. Zestig jaar nadat een vriendin van Geoff tijdens een wandeltocht in een Zwitserse gletsjerspleet is verdwenen, schuift haar lichaam tevoorschijn onder het terugwijkend ijs. Katya heette ze, en dat de vrouw mogelijk meer betekende dan vermoed, wordt allereerst duidelijk aan Geoffs lichaamstaal.

Heel geleidelijk dwingt het nieuws tot een herziening van het gedeelde leven van het echtpaar, zonder dat de camera de huiselijke en directe omgeving (landelijk Norfolk) verlaat.

Rampling (69), die in haar lange carrière nooit bekendstond om haar sprankelende mimiek, is uitstekend als de wat statige oud-hoofdonderwijzeres Kate. De nuances in haar gemoed zijn zichtbaar, maar Haigh laat zijn kijkers bovenal tasten, geeft weinig weg. Ook de 78-jarige Courtenay, wiens acteursbestaan zich uitstrekt van Doctor Zhivago tot Quartet, houdt zijn spel vrij van maniertjes. Zijn Geoff is een uit het lood geslagen mompelaar, een tikje verbitterd maar niet ongeestig.

WE TELLEN DE DAGEN AF

De verhaalopzet van 45 Years is sober: we bewegen naar het feest toe, tellen de dagen af. Dan zal er worden gespeecht, dan zal er iets van catharsis zijn. Maar in welke mate?

Haigh laat zijn kijkers speuren naar een antwoord, ergens diep in dat gelaat van de nét niet ongenaakbare Rampling.

De Volkskrant – Bor Beekman 24 september 2015

Zie ook Filmmagie nr 662